• Hałas wydobywający się z hamulców może być spowodowany przez wiele różnych czynników, związanych zarówno z komponentami, jak i ich instalacją
• Najczęstszym źródłem hałasu jest układ hamulcowy, może on jednak powstawać również wtedy, kiedy hamowanie generuje ruch w innej części, na ogół w elementach układu kierowniczego oraz w silniku i poduszce skrzyni biegów
• Najczęściej występujące rodzaje hałasu z hamulców to: buczenie; skrzypienie; piszczenie; ultradźwięki, a także odgłos przypominający szlifowanie
• Szukając przyczyn hałasu dobrym pomysłem jest sprawdzenie całego układu hamulcowego, w szczególności klocków, jako że najczęściej to one są elementem wskazującym, że coś jest nie tak
• Więcej informacji w polskiej (i nie tylko) branży aftermarketowej i motoryzacyjnej znajdziesz na stronie głównej Motofaktora. Jeśli chcesz być na bieżąco z najważniejszymi wiadomościami z branży — zapisz się na nasz newsletter

Jest to pisk, zgrzyt, jęk, a może grzechotanie? Cóż, są to po prostu hałasujące hamulce i dźwięk ten może być jedną z pierwszych oznak, że coś zaczyna się z nimi dziać. Jest to również jeden z najczęstszych powodów wizyt klientów w każdym warsztacie. Jednocześnie stanowi on na ogół jeden z najtrudniejszych do rozwiązania problemów. Przyjrzymy się bliżej hałasującym hamulcom, temu jakie są przyczyny tego zjawiska oraz w jaki sposób w kilku krokach można je wyeliminować. 

Wróćmy do podstaw. Mówiąc prostym językiem, dźwięk to wibracja. Czy to świergot ptaków, dźwięk gitary akustycznej czy grzmot pioruna, wibracje te wprawiają powietrze w ruch, tworząc falę dźwiękową, której częstotliwość zależy od prędkości wibracji.

Tak samo wygląda to w przypadku hałasujących hamulców. Wszystkie elementy hamulców wibrują w pewnym zakresie, generując hałas. W większości przypadków hałas ten nie jest słyszalny dla ludzkiego ucha. Jednak jeśli natężenie wibracji wzrasta lub wzbudza dalsze wibracje w innej części, tarcza hamulcowa działa jak głośnik, wzmacniając dźwięk i sprawiając, że wibracja staje się słyszalna. Rezultat? Hałasujące hamulce.

Hałas wydobywający się z hamulców może być spowodowany przez wiele różnych czynników, związanych zarówno z komponentami, jak i ich instalacją. Nadmierna korozja, zapieczone lub wygięte sworznie ustalające, częściowo zapieczone zaciski, nagromadzony kurz i pył z hamulców, zbyt duże bicie – różnice w grubości tarcz lub nawet zużyte tarcze hamulcowe – wszystkie te czynniki mogą powodować wibracje na styku tarcza-klocek hamulcowy, tym samym powodując hałas. Najczęstszym źródłem hałasu jest układ hamulcowy, może on jednak powstawać również wtedy, kiedy hamowanie generuje ruch w innej części, na ogół w elementach układu kierowniczego oraz w silniku i poduszce skrzyni biegów.

Tak, to prawda! Istnieją różne rodzaje hałasu generowanego przez hamulce, każdy spowodowany inną częstotliwością wibracji. Na przykład niska wibracja może brzmieć jak jęk, a wyższa przypomina raczej pisk. Najczęściej występujące rodzaje hałasu z hamulców to:

• buczenie: wibracje o niskiej częstotliwości – poniżej 300 hz. Wśród przyczyn można wymienić nieodpowiednie zamontowanie tarczy hamulca na piaście, uszkodzenie tarczy, zbyt duże różnice w grubości tarcz oraz ich bicie
• skrzypienie: wibracje o średniej częstotliwości – 300 hz do 5 kHz. Wśród przyczyn znajduje się lepiący się tłoczek w zacisku lub lepiące się śruby prowadzące, niewłaściwie przeprowadzona instalacja klocków hamulcowych, mocno zużyte tarcze oraz porysowanie materiału ciernego
• piszczenie: wibracje o dużej częstotliwości – powyżej 5 kHz. Na ogół jest powodowane wibracją materiału ciernego w momencie przyłożenia go do tarczy
• ultradźwięki: wibracje o bardzo wysokiej częstotliwości – powyżej 12 kHz (dźwięki niesłyszalne dla człowieka)

Poza wyżej wymienionymi dźwiękami występuje jeszcze odgłos przypominający szlifowanie, na ogół spowodowany przez brak materiału ciernego, na skutek czego klocki hamulcowe i tarcze trą metal o metal, oraz szuranie oznaczające, że między klockiem i tarczą znalazło się ciało obce.

Dobrym pomysłem jest sprawdzenie całego układu hamulcowego, w szczególności klocków, jako że najczęściej to one są elementem wskazującym, że coś jest nie tak. Na przykład stożkowe zużycie klocków może oznaczać uszkodzony zacisk. Uszkodzona płytka nośna klocka sugeruje, że przy instalacji użyto nadmiernej siły. Różnice w grubości tarcz również są pewnym sygnałem występowania drgań o niskiej częstotliwości. Wśród innych symptomów, na które należy zwrócić uwagę, znajduje się nierównomierne zużycie klocków, wycieki płynu hamulcowego, uszkodzenie tłoczków i lepiące się wsporniki zacisku.

W celu zminimalizowania problemów związanych z hałasującymi hamulcami należy postępować zgodnie z najlepszymi praktykami:

• upewnij się, że wszelka rdza, nagromadzony kurz i pył z hamulców zostały usunięte z zacisku
• przed wysunięciem tłoczków zawsze oczyść ich odsłonięte powierzchnie. Wysunięcie tłoczków będzie łatwiejsze, jeśli otworzysz odpowietrznik. Wysuwaj tłoczek (tłoczki) z użyciem odpowiedniego narzędzia. Nigdy nie podważaj opierając dźwignię o cierną stronę tarczy
• dokładnie oczyść miejsca, w których klocek dotyka zacisku
• sprawdź tłoczki, uszczelki, osłony i elementy przesuwne na zacisku i upewnij się, że nie są uszkodzone ani skorodowane i mogą się swobodnie przesuwać
• wymień wszystkie zaciski do absorpcji drgań, sprężyny i bolce, które mogą utracić właściwości uzyskane w czasie hartowania z uwagi na wysoką temperaturę panującą w hamulcu
• przy wymianie klocków zawsze sprawdzaj tarcze pod kątem minimalnej grubości, różnic w grubości tarczy oraz bicia
• zawsze sprawdzaj, czy montowane są odpowiednio dopasowane klocki i czy są właściwie umiejscowione w zacisku. Powinny łatwo wchodzić w klamry, tak aby unikać stałego kontaktu z tarczami
• nigdy nie używaj zacisków na przewodach hamulcowych. Przewody zbudowane są z wielu warstw plecionki, co zapewnia im wytrzymałość. Mogą zostać w ten sposób uszkodzone lub zgniecione, co może doprowadzić do problemów hydraulicznych, takich jak zatkanie lub wycieki płynu
• nigdy nie używaj smarów na bazie olejów mineralnych do uszczelek gumowych. To spowoduje, że uszczelki spuchną
• w niektórych przypadkach konieczna będzie wymiana tarcz i/lub klocków. Instrukcje instalacji krok po kroku znajdują się w przygotowanym przez firmę Delphi filmiku instruktażowym

Jednym z najlepszych sposobów na zapobieganie powstawaniu hałasu z hamulców jest oczywiście używanie klocków hamulcowych o jakości dorównującej jakości wyposażenia oryginalnego – jedną z głównych przyczyn hałasu są złej jakości klocki hamulcowe. W ostatnich latach zapotrzebowanie na wyższe osiągi nowoczesnych samochodów przy zredukowanej wadze doprowadziło do wprowadzenia istotnych zmian materiałów ciernych, skutkujących szerszym stosowaniem dodatkowych procesów przeciwdziałających wibracjom.

W odróżnieniu od innych producentów na rynku posprzedażowym, każdy klocek hamulcowy firmy Delphi wyprodukowany jest z użyciem technologii warstwy spodniej stosowanej w wyposażeniu oryginalnym. 3-milimetrowa warstwa zmodyfikowanego, absorbującego hałas materiału ciernego redukuje występowanie hałasu powyżej 70 db o 83 proc. Działa również jako warstwa izolująca termicznie i wzmacniająca klocek.

Klocki firmy Delphi posiadają też fazowanie oraz płytki tłumiące drgania zgodne ze standardem OE. Montowane w taki sam sposób, jak w częściach oryginalnych, podkładki te składają się z kilku warstw wykonanych z różnego rodzaju materiałów tłumiących hałas. Każda z nich została starannie dopracowana przez inżynierów w celu zagwarantowania, że wydobyte zostaną z niej jej najlepsze cechy. Materiał jest starannie dobierany, a następnie montowany mechanicznie, za pomocą klamer i/lub łączony na gorąco, dzięki czemu zwiększają się jego właściwości wygłuszające.

Artykuł sponsorowany przez firmę Delphi Technologies