Układy klimatyzacji w pojazdach hybrydowych (HEV) i elektrycznych (EV) różnią się od tych w pojazdach spalinowych pod kilkoma kluczowymi względami, głównie ze względu na ich zasilanie i integrację z innymi systemami pojazdu. W EV i HEV, sprężarki klimatyzacji są napędzane elektrycznie, co umożliwia ich funkcjonowanie niezależnie od pracy silnika napędzającego pojazd. To rozwiązanie zapewnia efektywność energetyczną i pozwala na utrzymanie funkcji klimatyzacji nawet przy wyłączonym silniku spalinowym w przypadku hybryd.

Dodatkowo, w pojazdach elektrycznych, system klimatyzacji może być zintegrowany z systemem zarządzania temperaturą baterii. Niektóre modele EV wykorzystują pompy ciepła, które są bardziej efektywne energetycznie niż tradycyjne układy, zwłaszcza w chłodniejszym klimacie. Pompy ciepła mogą zarówno ogrzewać, jak i chłodzić wnętrze pojazdu, wykorzystując do tego energię z baterii, co jest szczególnie ważne w EV, gdzie zarządzanie energią ma kluczowe znaczenie dla zasięgu pojazdu.

Serwis klimatyzacji w pojazdach elektrycznych i hybrydowych, chociaż podstawowo podobny do serwisu w pojazdach spalinowych, wymaga dodatkowej uwagi ze względu na specyfikę tych pojazdów. Pracownicy serwisowi muszą być świadomi ryzyka związanego z wysokonapięciowymi komponentami elektrycznymi i potencjalną potrzebą zarządzania temperaturą baterii. Należy stosować olej zalecany przez producenta, ponieważ w zależności od producenta są one różne. Kluczowe jest dokładne usuwanie wilgoci z systemu, aby uniknąć korozji i degradacji izolacji elektrycznej, szczególnie w uzwojeniach sprężarki. Dodatkowym aspektem jest konieczność stosowania specjalnych procedur, ponieważ w niektórych pojazdach, aby ściągnąć cały czynnik z układu należy wykonać specjalną procedurę za pomocą testera diagnostycznego, gdyż niektóre elektrozawory pozostają zamknięte gdy, pojazd nie pracuje.

Chociaż podstawowe urządzenia i narzędzia do serwisu klimatyzacji są podobne dla wszystkich typów pojazdów, istnieją pewne specyficzne wymagania dla pojazdów elektrycznych i hybrydowych. Podczas podstawowych czynności serwisowych klimatyzacji, takich jak np. uzupełnianie czynnika chłodniczego w pojazdach elektrycznych i hybrydowych, wystarczają standardowe urządzenia do klimatyzacji, które są kompatybilne z różnymi typami pojazdów. Te podstawowe czynności nie wymagają specjalistycznego osprzętu związanego z bezpieczeństwem pracy przy elementach wysokonapięciowych, ponieważ nie wiążą się bezpośrednio z interakcją z wysokonapięciowymi komponentami elektrycznymi pojazdu.

Ponadto, z uwagi na różnice w czynnikach chłodniczych używanych w nowoczesnych pojazdach (np. R-1234yf), warsztaty muszą upewnić się, że mają odpowiednie urządzenia do obsługi tych specyficznych czynników, w tym maszyny do recyklingu i napełniania czynnika chłodniczego, które są kompatybilne z używanymi w pojazdach typami czynników.

Są jednak prace serwisowe, które wymagają interakcji z takimi elementami. Wtedy konieczne jest stosowanie specjalistycznych narzędzi i środków ostrożności. W polskich warunkach mechanik powinien posiadać uprawnienia do jednego kilowolta. Do prac związanych z wysokonapięciowymi komponentami elektrycznymi, warsztaty muszą być wyposażone w narzędzia izolowane, rękawice ochronne przeznaczone do pracy z wysokimi napięciami oraz urządzenia diagnostyczne kompatybilne z EV/HEV, które mogą bezpiecznie komunikować się i diagnozować systemy elektryczne w tych pojazdach.

Podczas wykonywania prac naprawczych w układzie klimatyzacji w pojazdach elektrycznych (EV) i hybrydowych (HEV), istotnym aspektem zapewnienia bezpieczeństwa jest odłączenie systemu wysokiego napięcia poprzez wyjęcie bezpiecznika głównego (tzw. zwory) z baterii pojazdu. Ta procedura jest kluczowa, ponieważ po jej wykonaniu układ wysokiego napięcia zostaje izolowany, co oznacza, że reszta prac, takich jak wymiana sprężarki klimatyzacji czy inne czynności wymagające dostępu do komponentów elektrycznych, może być przeprowadzona bez ryzyka ekspozycji na wysokie napięcie.

Dzięki temu technicy mogą bezpiecznie wykonywać potrzebne prace serwisowe, nie martwiąc się o zagrożenia związane z wysokim napięciem. To zapewnia, że nawet złożone interwencje w systemie klimatyzacji EV i HEV mogą być przeprowadzane z takim samym poziomem bezpieczeństwa, jak prace w pojazdach spalinowych, po odpowiednim przygotowaniu pojazdu do serwisu. Ważne jest jednak, aby personel serwisowy był odpowiednio przeszkolony w zakresie procedur bezpieczeństwa dotyczących pojazdów elektrycznych i hybrydowych, w tym wiedzy o właściwym odłączaniu i ponownym podłączaniu systemów wysokiego napięcia.

Podsumowując, serwis klimatyzacji w pojazdach elektrycznych i hybrydowych wymaga specjalistycznej wiedzy, narzędzi i procedur, aby skutecznie zarządzać unikalnymi aspektami tych systemów, zwracając szczególną uwagę na bezpieczeństwo, efektywność energetyczną i ochronę komponentów elektrycznych.

Zdjęcia: Bosch