• Pomiar tłoka ma kluczowe znaczenie jeśli chodzi o weryfikację części.
• Przed montażem pierścieni należy sprawdzić luz zamka oraz luz w rowku pierścieniowym w tłoku.
• Grubość uszczelki pod głowicą należy dobrać ze względu na wysuwanie się denka tłoka ponad powierzchnię bloku.
• Podobnie jak tłok – cylinder musi zostać zmierzony, aby określić jego zużycie.

Kontrola tłoka powinna zacząć się od inspekcji wizualnej:

• Rowki pierścieniowe, czy nie są popękane (5)
• Zużyta lub uszkodzona krawędź rowka pierścieniowego (5)
• Zadziory w otworze na sworzeń (2)
• Sprawdź powierzchnię korony tłoka  (1)
• Zużyty lub uszkodzony płaszcz tłoka (4)
• Uszkodzony otwór lub sworzeń  (3)

Wymień tłok jeżeli znajdziesz choć jedno z powyższych uszkodzeń lub proporcje i kształt tłoka odbiegają od normy.

Zanim zacznie się montaż tłoków konieczne jest ich dokładne zrewidowanie:

• Sprawdź tłok, czy jest odpowiedni dla silnika (numery)?
• Sprawdź znaki na koronie tłoka czy są odpowiednie dla wymiarów cylindra (szlify)?
• Sprawdź powierzchnie tłoka, czy są wystarczająco czyste?

Na denku tłoka znajdują się oznaczenia nie tylko wymiarów, lecz także kierunku montażu. Ma to znaczenie, ponieważ każdy tłok w silniku – ze względu na ruch obrotowy wału korbowego i tendencję do kołysania tłoka – posiada przesuniętą oś sworznie tłokowego. Zmniejsza to zużycie tłoka podczas pracy, lecz ma znaczenie podczas montażu – pomyłka w tej kwestii może być dość kosztowna.

Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane oznaczenia mówiące o kierunku ustawienia tłoka podczas montażu:

Przewiduje się, że żywotność tłoka będzie taka sama jak żywotność silnika. Jeśli wystąpi awaria, to zwykle tłok nie jest jej przyczyną. Najczęściej do uszkodzenia tłoków przyczyniają się zbyt duże obciążenia termiczne i mechaniczne.

Główne przyczyny uszkodzenia denka tłoka:

• Wadliwy wtryskiwacz – możliwość wypalenia otworów w tłoku.
• Brak filtra powietrza, substancje obce – możliwość zatarcia.
• Przegrzanie – zatarcie, pękanie tłoka, pękanie pierścieni tłokowych.
• Spalanie stukowe (detonacje) – pękanie tłoka, pękanie półek między rowkami pierścieni, pękanie pierścieni.
• Wczesny zapłon – uszkodzenie termiczne.

Wszystkie wartości pomiarowe należy pobrać z dokumentacji technicznej producenta silnika.
Pomiar średnicy tłoka za pomocą następujących sposobów:

Mierzenie średnicy tłoka na powierzchni płaszcza tłoka za pomocą mikrometru w pozycji widocznej na ilustracji poniżej – około 2/3 wysokości tłoka licząc od denka.

Porównaj zmierzoną wartość z wartością w bazie danych.

Jeżeli wartości różnią się od wartości katalogowych – tłok musi zostać zmieniony.

Luz na „zamku” pierścienia – przykład dotyczy średnicy cylindra 80mm.
Silniki benzynowe : 0,25 – 0,45 mm
Silniki diesla : 0,20 – 0,40 mm

Pomiar luzu na zamku pierścienia powinien odbywać się na pierścieniu wsuniętym do cylindra poniżej progu, czyli z pominięciem miejsca, które nie pracuje w styku z tłokiem.

Pomiar luzu pierścienia w rowku tłoka powinien odbyć się przy dokładnie oczyszczonym z nagarów i innych zanieczyszczeń tłoku.

Pomiar cylindra za pomocą średnicówki składa się z serii pomiarów w różnych miejscach cylindra – od dołu cylindra:

• pierwszy pomiar należy wykonać w miejscu, poniżej miejsca pracy pierścieni w dolnym punkcie zwrotnym tłoka.
• drugi – w miejscu gdzie następuje zwrot tłoka i styk pierścieni z cylindrem,
• trzeci – mniej więcej w połowie wysokości cylindra,
• czwarty – w miejscu, gdzie pierścienie tłokowe wykonują zwrot górny,
• piąty  w miejscu nad górnym zwrotem pierścieni, choć ten wymiar nie powinien mieć znaczenie pomiarowego, ponieważ tłok nie ma z nim kontaktu – może być wymiarem orientacyjnym – porównawczym.

Pomiary należy wykonać w dwóch płaszczyznach:

• jeden pomiar w osi sworznia tłokowego,
• drugi pomiar w kierunku prostopadłym do sworznia.

Po montażu tłoków z korbowodami w bloku i skręceniu stopek korbowodów – zmierz wystawanie tłoków (wszystkich) ponad powierzchnie korpusu silnika. Przy doborze uszczelki pod głowicę przyjmij największy wymiar wystawania tłoka.

Przykładowo dla silnika VW 1,9 TDI (z pompowtryskiwaczami) grubość uszczelki dobiera się w następujący sposób:

• 0,91…1,00 mm – 1 otwór
• 1,01…1,10 mm – 2 otwory
• 1,11…1,20 mm – 3 otwory

Główne przyczyny uszkodzenia powierzchni kontaktowej cylindra i tłoka:

• Nieprawidłowe warunki pracy silnika, na przykład: wysokie obciążenie przy zimnym silniku.
• Nieodpowiednie smarowanie, materiały ścierne lub woda mogą przedostać się pomiędzy powierzchnie ślizgowe.
• Zły proces montażu podczas montażu korbowodu / tłoka.
• Brak liniowości między tłokiem a korbowodem.
• Nieodpowiedni moment dokręcania śrub korbowodu.
• Luz między tłokiem a tuleją jest mniejszy od zalecanego.
• Brak odpowiedniej obróbki np.: honowanie.

Na podstawie informacji firmy NPR.