Polska w ogonie Indeksu Przejrzystości Rynku carVertical

Indeks Przejrzystości Rynku to badanie przeprowadzane systematycznie przez carVertical, firmę zajmującą się danymi motoryzacyjnymi. Klasyfikuje ono kraje na podstawie wielu wskaźników, aby określić te najbardziej przejrzyste z punktu widzenia obrotu samochodami używanymi. Chodzi w tym wypadku głównie o proceder cofania liczników i ukrywanie wypadkowej przeszłości. W najnowszej edycji Indeksu Przejrzystości Rynku Polska znalazła się na 20. miejscu na 25 możliwych.

Europejski rynek samochodów używanych jest daleki od przejrzystości, ponieważ wiele pojazdów ma zafałszowany przebieg i ukryte uszkodzenia. Choć sytuacja w poszczególnych krajach jest zróżnicowana, każdego roku nabywcy na całym kontynencie tracą miliony euro na rzecz oszustów. Sytuacja w Polsce wciąż wydaje się daleka od ideału i pod względem przejrzystości bliżej jej do krajów Europy Wschodniej. 20. miejsce na 25 możliwych w Indeksie Przejrzystości Rynku mówi zresztą samo za siebie.

4,9% wszystkich pojazdów sprawdzonych na carVertical w Polsce miało „skorygowany” licznik. Wskaźnik ten może sugerować znaczny spadek w porównaniu z rokiem ubiegłym, ale w rzeczywistości jest konsekwencją zwiększonej zdolności platformy do identyfikowania oszustw i skutecznego odróżniania ich od rutynowych błędów podczas cyfryzacji danych. Stan licznika przebiegu statystycznego samochodu używanego w Polsce jest zmieniany średnio o 74 000 km. Dla przykładu – jeśli oryginalny przebieg pojazdu wynosi 200 000 km, oszuści redukują go do 126 000 km, aby sprzedać samochód za wyższą cenę.

Jeśli chodzi o uszkodzenia/wypadki odnotowane w historii pojazdu, ponad połowa, bo 65,8% samochodów w Polsce ma coś na sumieniu. Średnia wartość szkody wynosi obecnie 5 080 Euro.

W Polsce 59,8% samochodów oferowanych na rynku wtórnym pochodzi z innych krajów. Średni wiek pojazdu sprawdzanego na carVertical wynosi 10,2 roku. Oznacza to, że takie samochody straciły już znaczną część swojej wartości i mogą kusić nieuczciwych sprzedawców do zmiany ich przebiegu i podniesienia ceny wywoławczej.

W sąsiednich Czechach proceder kręcenia liczników jest jeszcze wyższy niż w Polsce – 5,1% samochodów miało przekręcony przebieg, natomiast wyraźnie mniej ma na swoim koncie jakąś szkodę (50,6%). Z drugiej strony – niższy jest także udział w rynku pojazdów importowanych (48,5%), co w pewnym sensie tłumaczy mniejszą podaż aut odbudowanych po wypadkach. Tak, czy inaczej Polacy są bardziej narażeni na zakup samochodu z podejrzaną historią niż Czesi.

Najlepiej w raporcie Przejrzystości Rynku wypadła Wielka Brytania. Wskaźniki importu są tam bardzo niskie (2,2%), a to bezpośrednio koreluje ze znacznie mniejszą liczbą oszustw na rynku samochodów używanych. Wielka Brytania wolna jest także od problemu cofania liczników – wskaźnik wynosi tam zaledwie 2,7%. W Niemczech jest to 3,4%, w Szwajcarii – 2,4%, Danii – 4,1%, a we Francji – 3,3%. Wszystkie te wyniki plasują się powyżej europejskiej średniej.

Rynki zachodnie i kraje skandynawskie są generalnie bardziej przejrzyste niż kraje na wschodniej flance Europy, głównie z powodu bardziej rygorystycznych przepisów, mniejszej liczby importowanych samochodów używanych i wyższego PKB na mieszkańca. Kraje o silniejszych gospodarkach mają zazwyczaj młodsze floty samochodowe i mniej oszustw, ponieważ mniej kupujących wybiera tańsze pojazdy – mówi Matas Buzelis, ekspert motoryzacyjny i szef działu komunikacji w carVertical.

Kraje Europy Środkowej, takie jak Słowacja i Czechy, plasują się w środku Indeksu Przejrzystości Rynku: oszustwa są tu bardziej powszechne niż w Europie Zachodniej, ale i tak jest tam trochę lepiej niż na Wschodzie. Ukraina, Łotwa, Litwa, Estonia, Rumunia i Polska to wciąż najmniej przejrzyste rynki spośród wszystkich badanych krajów.

Wskaźniki oszustw w tym regionie korelują z większą liczbą importowanych samochodów, ponieważ dane dotyczące samochodów często gubią się podczas transakcji transgranicznych. Jakość napraw jest wątpliwa, a odsetek uszkodzonych pojazdów jest wyższy niż średnia. Ponadto, z punktu widzenia przepisów dotyczących zapobiegania oszustwom, niektóre kraje nie robią wystarczająco dużo, aby chronić interes publiczny – dodaje Buzelis.

Najgorsza sytuacja panuje na Ukrainie, gdzie 8,5% samochodów ma cofnięty licznik, a 49,7% jakąś wypadkową przeszłość. Warto jednak podkreślić, że Ukraina ma jednocześnie jeden z najwyższych wskaźników importu samochodów używanych w Europie – 82,4%.

Litwa i Rumunia również mają duży udział importowanych samochodów: odpowiednio 75,7% i 66%. Jeśli chodzi o uszkodzenia i zafałszowany przebieg, na Litwie 57,6% pojazdów było uszkodzonych, a 8,3% miało cofnięty licznik, w Rumunii 59,1% było uszkodzonych, a 7,8% miało cofnięty licznik.

W badaniu carVertical przeanalizowano rzeczywiste raporty historii samochodów pozyskane przez użytkowników firmy od października 2022 r. do września 2023 r. Wyniki opierają się na 6 czynnikach:

• Odsetek zarejestrowanych samochodów
• Średnia wartość cofnięcia licznika przebiegu w kilometrach
• Odsetek uszkodzonych pojazdów
• Średnia wartość uszkodzenia
• Udział importowanych samochodów używanych
• Średni wiek kontrolowanych samochodów

Ponieważ ich przewidywany wpływ na przejrzystość rynku może się różnić, eksperci danych carVertical przypisali tym czynnikom różne wartości. Na przykład odsetek samochodów z cofniętym licznikiem jest ważniejszy niż średni wiek samochodów sprawdzanych w bazie carVertical w danym kraju. Przetwarzanie milionów raportów historii samochodów pozwala firmie dostrzec trendy i prognozy dotyczące rynków samochodów używanych.

carVertical szybko się rozwija i stale wprowadza zaawansowane narzędzia mające na celu identyfikację niespójności przebiegu w raportach historii samochodów używanych. Nieścisłości wynikały z ludzkich błędów przy wprowadzaniu danych, błędnej konwersji mil na kilometry i niewystarczającej kontroli jakości w rządowych i prywatnych bazach danych związanych z samochodami. Obecnie firma wdrożyła system do odróżniania przypadków oszustw związanych z licznikami kilometrów od rutynowych błędów podczas cyfryzacji.

Z pomocą odpowiedniego oprogramowania, carVertical wykluczył różne nieprawidłowości i obecnie oferuje bardziej precyzyjne dane na temat rynku samochodów używanych. Ta zwiększona dokładność znajduje odzwierciedlenie w znacznym spadku liczby zgłaszanych przypadków oszustw związanych z licznikami kilometrów.

Pełne badanie można znaleźć TUTAJ.

Źródło: carVertical