Od lipca 2024 r. cały Kraków objęty zostanie strefą czystego transportu (SCT). W tym samym czasie w Warszawie SCT obejmie Śródmieście i przyległe do niego fragmenty innych dzielnic (konsultacje społeczne trwają). Władze kolejnych miast już planują swoje strefy – na przykład we Wrocławiu SCT ma się pojawić prawdopodobnie w 2025 r. Celem stref czystego transportu jest poprawa jakości powietrza w miastach, poprzez ograniczenie zanieczyszczeń emitowanych przez najstarsze samochody.

W Krakowie zaplanowano dwa etapy:

• Etap 1. Potrwa od lipca 2024 do końca 2025 r. i obejmie auta po raz ostatni zarejestrowane przed 1 marca 2023 r. Auta napędzane silnikami benzynowymi oraz z instalacją LPG będą musiały spełniać normę Euro 1 (wyprodukowane po 1992), a te z silnikami Diesla – Euro 2 (wyprodukowane po 1996). Dzięki temu niemal wszyscy posiadający dany samochód przed 1 marca 2023 r. będą mogli nadal jeździć nim po Krakowie.
• Etap 2. Auta rejestrowane obecnie (czyli po 1 marca 2023 r.) podlegać będą już wymogom drugiego etapu wdrażania Strefy Czystego Transportu, obowiązującym od 2026 r. Wtedy do Krakowa wjadą samochody zasilane benzyną (LPG) spełniające min. normę Euro 3 (wyprodukowane po 2000) oraz Diesle z min. normą Euro 5 (wyprodukowane po 2010).

W Warszawie zaplanowano pięć etapów wprowadzania SCT:

• Etap 1. Od lipca 2024 r. planowane obostrzenia będą nieco bardziej restrykcyjne niż w Krakowie – min. norma Euro 2 (wyprodukowane po 1996) dla aut z silnikami benzynowymi i Euro 4 (wyprodukowane po 2005) dla Diesli.
• Etap 2. Normy mają być takie same jak w Krakowie i wdrożone mają być w tym samym czasie.
• Etapy 3-5. W kolejnych etapach, które wprowadzane będą co dwa lata (2028, 2030, 2032), samochody będą musiały spełniać normy o jeden stopień wyższe, niż w poprzednim.

Jak zauważa Artur Kopania, współzałożyciel Bidcar.pl, platformy aukcyjnej z samochodami używanymi, dotychczas na normy emisji spalin uwagę zwracali głównie właściciele ciężarówek jeżdżących transporcie międzynarodowym.

Wprowadzenie stref czystego transportu w pierwszych polskich miastach spowoduje, że również kupujący auta osobowe częściej będą interesować się tym jaką normę Euro spełnia oferowany samochód – podkreśla Artur Kopania – W konsekwencji w serwisach ogłoszeniowych i na platformach aukcyjnych ten parametr stanie się niezbędnym elementem ofert sprzedaży samochodów używanych. Na Bidcar.pl każde wystawione auto już posiada informację o minimalnej spełnianej normie Euro.

W przepisach o strefach czystego transportu zawarto też szereg wyłączeń. Dlatego też bez względu na spełniane (lub nie) normy, na obszar SCT zawsze wjechać będą mogły samochody, którymi poruszają się osoby niepełnosprawne, pojazdy specjalne (służby, pomoc drogowa itp.), samochody historyczne i zabytkowe oraz motocykle.

Zgodnie z wyliczeniami Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnych SAMAR, strefy czystego transportu w pierwszym etapie obejmą stosunkowo niewielki odsetek samochodów. Będzie to tylko 2% aut obecnie zarejestrowanych w Krakowie i ok. 5,5% zarejestrowanych w Warszawie. W liczbach bezwzględnych da to łącznie dla obu miast ok. 70-80 tys. samochodów, w wieku ponad dwudziestu, a w przypadku Krakowa nawet ponad trzydziestu lat.

Samochody niespełniające norm emisji spalin trafią na rynek, bo właściciele będą chcieli się ich pozbyć. Ze względu na rocznik będą to auta mocno wyeksploatowane. Ich ceny będą atrakcyjne i auta mogą cieszyć się sporym zainteresowaniem. Jednak dla kupujących wyzwaniem będzie wybór takich pojazdów, których stan pozwoli na użytkowanie ich jeszcze przez jakiś czas.

To, że poprzedni właściciele jeździli autem przez 25 lat nie oznacza jeszcze, że nie nadaje się ono do dalszej jazdy. Jednak przed podjęciem decyzji o zakupie takiego samochodu trzeba zapoznać się dokładnie z jego aktualnym stanem, a także historią – przestrzega Artur Kopania z Bidcar.pl – Jednym z rozwiązań jest skorzystanie z usług fachowców, którzy wykonają to za opłatą. Ale można też szukać ofert zawierających wiarygodne informacje o samochodzie. Na Bidcar.pl każde auto wystawiane na aukcję szczegółowo sprawdzane jest przez rzeczoznawcę, który przygotowuje obszerny raport fotograficzny i opisowy. Każdy zainteresowany zakupem ma darmowy, nieograniczony dostęp do tych danych oraz do informacji o historii pojazdu i spełnianej normie Euro emisji spalin.

Strefy czystego transportu w polskich miastach wprowadzane są w efekcie serii dyrektyw Unii Europejskiej, która ustanowiła Europejski Standard Emisji Spalin. Jest to norma dopuszczalnych emisji spalin w pojazdach sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej i w Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Strefy czystego transportu są z założenia bardziej restrykcyjne dla samochodów z silnikami Diesla, szczególnie tych wyprodukowanych przed 2005 r. (czyli dziś niespełna 20-letnich). W najbliższych latach kolejne duże i średnie miasta będą wprowadzały SCT – za dwa lata w całej Europie będzie ich ponad 500 – więc przy zakupie używanego auta warto o tym pamiętać.

Źródło: Bidcar