Inspekcja Handlowa sprawdziła części i akcesoria samochodowe

Zgodnie z Planem Kontroli Inspekcji Handlowej na 2021 rok, od marca do maja 2021 r. na terenie całego kraju przeprowadziła ona kontrole, których celem było sprawdzenie, czy przedmioty wyposażenia lub części samochodowe przeznaczone dla konsumentów posiadają świadectwa homologacji.

Kontrole przeprowadzono u 39 podmiotów, a u 5 stwierdzono nieprawidłowości.

Sprawdzono łącznie 135 partii produktów, zakwestionowano 8 z nich (6% badanych).

Inspektorzy zbadali je pod kątem uzyskania potwierdzenia spełniania wymagań technicznych, tj. posiadania świadectwa homologacji. Oceniane partie wyrobów zakwestionowano z uwagi na:

• rozbieżności w identyfikacji producenta w oznakowaniu opakowania i na świadectwie homologacji,
• brak w świadectwie homologacji marki producenta (umieszczonej w oznakowaniu),
• brak na wyrobie nazwy producenta lub znaku towarowego,
• brak na wyrobie daty produkcji lub numeru serii,
• brak określenia na opakowaniu jednostkowym liczby zamiennych zespołów okładzin hamulcowych w opakowaniu,
• brak określenia na opakowaniu jednostkowym typu pojazdu, osi oraz hamulców dla których zespół okładzin hamulcowych jest homologowany,
• brak zamieszczenia na opakowaniu znaku homologacji,
• na opakowaniu wyrobu i bezpośrednio na części naniesiono błędny numer homologacji – numer homologacji dotyczył innego typu klocków hamulcowych,

(niektóre części nie miały kilku z wymaganych informacji).

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami skierowano 5 wystąpień pokontrolnych do podmiotów wprowadzających kwestionowane wyroby wskazując na stwierdzone nieprawidłowości.

Wszystkie wyroby zostały wycofane z obrotu, bądź wstrzymane od obrotu do czasu dokonania czynności naprawczych.

Wykaz przedsiębiorców poddanych kontroli

Zgodnie z Planem Kontroli Inspekcji Handlowej na 2021 rok, przeprowadziła ona w pierwszej połowie bieżącego roku 48 kontroli, których celem było sprawdzenie w jakim stopniu przedsiębiorcy wywiązują się z obowiązków dotyczących obrotu akumulatorami samochodowymi.

Kontrole przeprowadzono u 48 przedsiębiorców, w tym w 42 sklepach detalicznych i 6 hurtowniach. Nieprawidłowości stwierdzono u 11 przedsiębiorców prowadzących sklepy detaliczne.

Sprawdzono łącznie 178 partii akumulatorów samochodowych, z czego (z powodu różnego rodzaju nieprawidłowości) zakwestionowano 22 partie (12,4% badanych).

Ustalenia kontroli:

Oznakowanie

Inspektorzy ocenili oznakowanie 178 partii akumulatorów. Zakwestionowano 22 partie akumulatorów ze względu na:

• brak oznakowania symbolem selektywnego zbierania – 3 partie akumulatorów,
• nieprawidłowe (zbyt małe) oznakowanie symbolem selektywnego zbierania i/lub symbolem chemicznym Pb – 16 partii akumulatorów,
• niedołączenie do akumulatora informacji o warunkach i trybie jego zwrotu oraz o zorganizowanych punktach zbierania – 3 partie akumulatorów.

Prawidłowość wykonywania działalności:

Sprzedawcy detaliczni

Wszyscy skontrolowani sprzedawcy detaliczni przyjmowali zużyte akumulatory od użytkownika końcowego nie żądając zapłaty za ich przyjęcie.

Wszyscy też zgodnie z ciążącymi na nich obowiązkami ustawowymi przekazywali zebrane zużyte akumulatory sprzedawcy hurtowemu lub zbierającemu zużyte akumulatory.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie pobierania i zwrotu opłaty depozytowej. Jeden przedsiębiorca ewidencjonował pobranie opłaty depozytowej na dokumencie niezgodnym ze wzorem określonym w przepisach.

W 5 placówkach detalicznych nie umieszczono w widocznym miejscu, informacji o punktach zbierania zużytych akumulatorów zorganizowanych przez ich wprowadzającego, a w 4 sklepach detalicznych brakowało informacji o warunkach i trybie zwrotu zużytych akumulatorów oraz możliwości zwrotu pobranej opłaty depozytowej w punkcie sprzedaży.

Sprzedawcy hurtowi

Wszyscy skontrolowani sprzedawcy hurtowi przyjmowali zużyte akumulatory od użytkownika końcowego oraz od sprzedawców detalicznych, którym przekazali akumulatory i nie żądali od nich zapłaty za ich przyjęcie. Ponadto jak ustalono wszyscy skontrolowani przekazywali zużyte akumulatory zbierającemu.

Prawidłowość udzielania gwarancji

Podczas kontroli 47 przedsiębiorców oferujących akumulatory z gwarancją producenta, sprawdzano, czy wydawane dokumenty gwarancyjne spełniały wymogi odpowiednich przepisów.

Przeanalizowano 159 oświadczeń gwarancyjnych. Wszystkie zostały sporządzone w języku polskim i nie zawierały sformułowań niezrozumiałych. Jednak zapisy w 3 z nich wprowadzały w błąd w zakresie informacji o warunkach i trybie zwrotu akumulatorów. Z umieszczonych w nich zapisów wynikało, że sprzedawcy detaliczni mają obowiązek do nieodpłatnego przyjęcia zużytego akumulatora samochodowego tylko przy sprzedaży nowego akumulatora.

Ponadto w jednym oświadczeniu gwarancyjnym brakowało stwierdzenia, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza, ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej – 4 oświadczenia gwarancyjne.

Badania laboratoryjne

W toku kontroli pobrano do badań 10 próbek akumulatorów samochodowych, które zostały przebadane pod kątem zawartości kadmu i rtęci. Sprawdzano czy akumulatory zawierają dopuszczalne wartości tych pierwiastków, tj, nie więcej niż 0,0005 % wagowo rtęci i nie więcej niż 0,002 % wagowo kadmu.

Wszystkie przebadane akumulatory spełniały powyższe wymogi.

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami:

• wydano 1 decyzję wstrzymującą dystrybucję akumulatorów niespełniających wymagań w zakresie oznakowania,
• do sądów rejonowych skierowano 2 wnioski o ukaranie sprawców wykroczeń
• wobec 2 sprawców wykroczeń zastosowano art. 41 kw (pouczenie).

Ponadto skierowano 5 wystąpień pokontrolnych do podmiotów odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości, 19 informacji do innych organów oraz postawiono jedno żądanie porządkowo-organizacyjne.

Wykaz przedsiębiorców poddanych kontroli

Zgodnie z Planem Kontroli Inspekcji Handlowej na 2021 rok, przeprowadziła ona w pierwszej połowie 2021 r. na terenie województw: podlaskiego, łódzkiego, opolskiego, zachodniopomorskiego, świętokrzyskiego i lubuskiego 45 kontroli, których celem było przede wszystkim dokonanie oceny prawidłowości oznakowania opon zgodnie z obowiązującymi przepisami. Regulacje te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa oraz efektywności ekonomicznej i środowiskowej transportu drogowego poprzez promowanie opon o określonych parametrach.

Uwidacznianie etykiety na oponach w punkcie ich sprzedaży, jak również w technicznych materiałach promocyjnych, powinno sprawić, że dystrybutorzy oraz potencjalni użytkownicy końcowi, w momencie i w miejscu podejmowania decyzji o zakupie otrzymają ujednolicone informacje na temat efektywności paliwowej opon, ich przyczepności na mokrej nawierzchni i zewnętrznego hałasu toczenia, które umożliwią dokonanie świadomego wyboru wyrobów.

Kontrole przeprowadzono u 45 przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży opon oraz pojazdów, w tym:

• 38 dystrybutorów opon,
• 7 dostawców i dystrybutorów pojazdów, w których mogą zostać zamontowane opony wybrane przez konsumentów.

Nieprawidłowości stwierdzono u 3 przedsiębiorców.

Dostawcy opon (producenci/upoważnieni przedstawiciele lub importerzy) zobowiązani są zapewnić, aby dostarczane dystrybutorom, czy konsumentom opony posiadały naklejkę na bieżniku opony lub drukowaną etykietę w odniesieniu do każdej partii, zawierającą:

• klasę efektywności paliwowej,
• klasę i wartość pomiarową zewnętrznego hałasu toczenia,
• klasę przyczepności na mokrej nawierzchni.

Powyższe informacje powinny również zostać umieszczone przez dostawców w technicznych materiałach promocyjnych, w tym na stronach internetowych.

Dystrybutorzy, oferujący opony bezpośrednio konsumentom, powinni zadbać o to by opony znajdujące się w punktach sprzedaży zostały opatrzone naklejką umieszczoną przez dostawców lub by uwidoczniono etykiety w bezpośredniej ich bliskości, tak aby konsument mógł się z nią zapoznać przed zakupem, porównać parametry poszczególnych opon i wybrać najbardziej dla siebie odpowiednią.

W przypadku, gdy opony nie są uwidocznione w miejscu sprzedaży, (np. w sklepach internetowych lub w miejscach, gdzie konsument nie może sam zobaczyć produktów, bo znajdują się one na zapleczu), dystrybutor powinien udzielać informacji o ww. parametrach opon na stronach internetowych, czy w katalogach lub broszurach udostępnionych konsumentowi przed zakupem.

Ponadto w przypadku opon C1, C2 i C3 (najpopularniejszych używanych przez konsumentów) dystrybutorzy podają klasę efektywności paliwowej, wartość pomiarową zewnętrznego hałasu toczenia oraz, w stosownych przypadkach, klasę przyczepności na mokrej nawierzchni na rachunkach wystawianych użytkownikowi końcowemu przy zakupie opon lub wraz z tym rachunkiem.

Z obowiązku tego nie wywiązało się 3 skontrolowanych przedsiębiorców.

Również dostawcy i dystrybutorzy pojazdów, u których jest możliwość zamontowania wybranych przez konsumenta opon, zobowiązani są do przekazywana informacji na temat każdej z oferowanych opon, w zakresie klasy efektywności paliwowej, klasy przyczepności na mokrej nawierzchni oraz klasy i wartości pomiarowej zewnętrznego hałasu toczenia, jeszcze przed wyborem konkretnej opony. Informacje te powinny zostać zawarte, co najmniej w technicznych materiałach promocyjnych (np. technicznych instrukcjach, broszurach, ulotkach i katalogach drukowanych, elektronicznych czy on-line), a także na stronach internetowych.

Dokonując oceny oznakowania poddano kontroli 235 opon nie wnosząc zastrzeżeń do żadnej z nich.

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) Nr 1222/2009 oznakowanie opon powinno przedstawiać się w następujący sposób:

Należy pamiętać, że celem omawianej kontroli Inspekcji Handlowej była ocena prawidłowości oznakowania opon zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1222/2009 w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych zasadniczych parametrów. Rozporządzenie to zostało obecnie zastąpione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009. Tak więc opony wyprodukowane po 1 maja 2021 r. powinny być zgodne z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740.

Z punktu widzenia konsumenta najistotniejsza zmiana polega na tym, że od tej pory na etykiecie opon znajdzie on również informacje o jej przyczepności na śniegu i lodzie.

Pojawią się nowe piktogramy: przyczepność na śniegu oraz przyczepność na lodzie.

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740. oznakowanie opon powinno przedstawiać się w następujący sposób:

Górna część etykiety opony

I. kod QR
II. nazwa lub znak towarowy dostawcy
III. identyfikator typu opony
IV. oznaczenie rozmiaru opony, indeks nośności i symbol indeksu prędkości, zgodnie z regulaminem nr 30 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ), w najbardziej aktualnej wersji mającej zastosowanie do Unii i regulamin nr 54 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) w najbardziej aktualnej wersji mającej zastosowanie do Unii, dla opon C1, C2, C3, w stosownych przypadkach.
V. klasa opony, tj. C1, C2, C3.
VI. piktogram efektywności paliwowej, skala i klasa efektywności.
VII. piktogram przyczepności na mokrej nawierzchni, skala i klasa przyczepności na mokrej nawierzchni.

Informacje zamieszczane w dolnej części etykiety opony w przypadku wszystkich opon innych niż opony, które osiągają minimalne wartości współczynnika przyczepności na śniegu określone w regulaminie EKG ONZ nr 117 lub odpowiednie minimalne wartości współczynnika przyczepności na lodzie lub obie te wartości:

Informacje zamieszczane w dolnej części etykiety opon w przypadku opon, które osiągają minimalne wartości współczynnika przyczepności na śniegu określone w regulaminie EKG ONZ nr 117:

Informacje zamieszczane w dolnej części etykiety opony w przypadku opon, które osiągają odpowiednie minimalne wartości współczynnika przyczepności na lodzie:

Informacje zamieszczane w dolnej części etykiety opony w przypadku opon, które osiągają zarówno odpowiednie minimalne wartości współczynnika przyczepności na śniegu określone w regulaminie EKG ONZ nr 117, jak i minimalne wartości współczynnika przyczepności na lodzie.

Wykaz przedsiębiorców poddanych kontroli

Termin: I/II kwartał 2021 roku.

Kontrolujący w ramach planu: 8 wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej: Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kraków, Łódź, Poznań, Rzeszów i Warszawa.

Cel kontroli: ocena bezpieczeństwa linek holowniczych pod kątem spełniania wymagań bezpieczeństwa określonych w art. 6 ust. 3 pkt 4, 5 i 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów, t j. z uwzględnieniem obowiązujących w danym sektorze zasad dobrej praktyki odnoszących się do bezpieczeństwa produktów, aktualnego stanu wiedzy i techniki i uzasadnionych oczekiwań konsumentów co do bezpieczeństwa produktów, a ponadto przeprowadzenie badań laboratoryjnych z uwzględnieniem kryteriów zawartych w warunkach technicznych WT/008/PIMOT/18 oraz wyeliminowanie z rynku tych produktów, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników.

Zakres podmiotowy kontroli: kontrolami objęto 41 przedsiębiorców, w tym:

• 17 placówek detalicznych,
• 13 sprzedawców hurtowych,
• 7 placówek detalicznych wielkopowierzchniowych,
• 3 producentów,
• 1 importera.

Zakres przedmiotowy kontroli: łącznie skontrolowano 93 partie linek/taśm holowniczych.

Wyniki kontroli: ogółem zakwestionowano 14 partii produktów (co stanowi 15,1% wszystkich skontrolowanych), z czego w 7 z nich stwierdzono wady stwarzające zagrożenie dla użytkowników (tj. w połowie zakwestionowanych partii).

W ramach badań organoleptycznych inspektorzy IH zakwestionowali dwa modele linek holowniczych: jedną – z uwagi na zbyt krótką długość w stosunku do długości deklarowanej przez producenta, drugą – ze względu na obecność śladów korozji na zaczepach i blokadach.

Ponadto, pobrano próbki z 8 partii produktów w celu poddania ich badaniom laboratoryjnym na zgodność w wymaganiami określonymi w wymaganiach technicznych WT/008/PIMOT/18, z czego w 7 z nich testy dały wyniki negatywne (87,5%), ujawniając nieprawidłowości konstrukcyjne w 5 próbkach, w dwóch pozostałych stwierdzono wyłącznie niezgodności w oznakowaniu (szczegóły w załączniku). Ponadto, w 3 próbkach stwierdzono kolor liny niezgodny z jej typem, co jest sprzeczne z Wymaganiami Technicznymi PIMOT.

Nieprawidłowości związane z oznakowaniem stwierdzono łącznie w 12 partiach linek holowniczych (w tym kwestionowane partie w ramach badań laboratoryjnych), co daje 12,9%. Wykryte uchybienia to m.in.:

• brak instrukcji użytkowania – 3 przypadki,
• brak na produkcie oznakowania wymaganego w Wymaganiach Technicznych PIMOT– 3 przypadki,
• bezpodstawne umieszczenie znaku CE – 3 przypadki,
• brak adresu producenta – 2 przypadki,
• brak chorągiewki ostrzegawczej – 1 przypadek.

Działania Inspekcji Handlowej: nieprawidłowości stwierdzono u 12 przedsiębiorców, tj. u 29,3% skontrolowanych podmiotów gospodarczych. Uzupełnienie braków w oznakowaniu następowało jeszcze w toku prowadzonych czynności kontrolnych, niejednokrotnie w porozumieniu z podmiotami odpowiedzialnymi za wprowadzenie tych produktów na rynek. Z kolei w przypadku partii produktów zakwestionowanych laboratoryjnie, kontrolowani przedsiębiorcy wstrzymali ich dalszą sprzedaż.

W następstwie przeprowadzonych działań kontrolnych wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej wystosowali do przedsiębiorców odpowiedzialnych za wprowadzenie produktów na rynek 1 wystąpienie pokontrolne oraz 2 pisma informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie oznakowania wraz z wnioskami o usunięcie uchybień. Szczegółowe informacje dostępne są w wojewódzkich inspektoratach Inspekcji Handlowej.

Działania UOKiK: do UOKiK wpłynęły dotychczas akta kontroli dotyczące partii linek holowniczych w celu wszczęcia postępowania administracyjnego.

Wnioski: Inspektorzy IH stwierdzili uchybienia w nieco ponad 15% skontrolowanych partii linek do holowania pojazdów.

Poprzednia kontrola tego asortymentu miała miejsce w III kwartale 2016 r., w ramach działań kontrolnych, podczas których sprawdzeniem, oprócz linek holowniczych, objęto również pasy do mocowania ładunków, odciągi łańcuchowe oraz uchwyty do mocowania rowerów. W efekcie tych działań skontrolowano 113 linek holowniczych, z czego zakwestionowano 12 z nich (10,6%), w tym jeden model w warunkach laboratoryjnych, z uwagi na odkształcenie się zaczepu, rozgięcie haka i zerwanie sznura.

Obecna kontrola ujawniła wyższy odsetek zakwestionowanych partii produktów (o 4,4 punktu procentowego), a w wyniku badań organoleptycznych i laboratoryjnych zakwestionowano łącznie bezpieczeństwo konstrukcyjne 7 modeli linek holowniczych. Stwierdzone wady to: zbyt krótka długość holu, niedostateczna wytrzymałość – zerwanie produktu (pod obciążeniem niższym niż wymagane dla samochodu o deklarowanej masie całkowitej), ślady korozji na zaczepach i blokadach. Dodatkowo stwierdzono produkty, których kolor był niezgodny z ich typem.

Wzrost odsetka produktów, w których stwierdzonych nieprawidłowości w porównaniu do wyników poprzedniej kontroli, uzasadnia dalsze monitorowanie rynku linek holowniczych.

Wykaz przedsiębiorców poddanych kontroli

Źródło: UOKiK