Niedawno na Opolszczyźnie miały miejsce 2 poważne wypadki w warsztatach samochodowych, o których pisaliśmy już na łamach naszego portalu. W związku z tym Motofaktor.pl wystąpił z prośbą do Państwowej Inspekcji Pracy o udostępnienie danych dotyczących kontroli przeprowadzanych w warsztatach samochodowych na terenie całego kraju i stwierdzonych uchybieniach.

Jak wynika z danych udostępnionych nam przez Departament Nadzoru i Kontroli Głównego Inspektoratu Pracy, Inspekcja przeprowadziła od początku 2019 roku do połowy listopada łącznie 948 kontroli warsztatów samochodowych na terenie Polski, z czego łącznie 300 zainicjowanych zostało zgłoszeniami o różnego rodzaju nieprawidłowościach (skargi zgłoszone do PIP). Przeprowadzono przy tym 17 kontroli związanych ze zgłoszeniem i badaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.

Przedmiotem kontroli były zagadnienia dotyczące zarówno prawnej ochrony pracy, jak i bezpieczeństwa i higieny pracy, a w uzasadnionych przypadkach także kwestie legalności zatrudnienia. O zakresie poszczególnych kontroli decydowali inspektorzy pracy biorąc pod uwagę m.in. ustalenia poczynione w ich trakcie, czyli stan faktyczny zastany na miejscu w zakładzie pracy.

Najczęściej ujawniane nieprawidłowości z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy dotyczyły:

• nieprawidłowej eksploatacji urządzeń i instalacji elektrycznych, o w tym
  elektronarzędzi uszkodzonych lub z uszkodzonymi przewodami zasilającymi.
• niezapewnienia ochrony przed dotykiem bezpośrednim (porażeniem prądem
  elektrycznym), w tym z uwagi na dostęp do czynnych elementów urządzeń i
  instalacji (znajdujących się pod napięciem).
• stwierdzano przypadki, gdy urządzenia elektroenergetyczne nie były odpowiednio
  oznakowane, a także przypadki braku potwierdzenia wynikami z aktualnych
  pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przed dotykiem
  bezpośrednim i pośrednim albo niewłaściwego stanu technicznego instalacji
  elektrycznych;
• eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych bez odpowiedniego
  oznakowania elementów sterowniczych (rzadziej bez wymaganych urządzeń
  zabezpieczających – w tym wymaganych osłon elementów ruchomych);
• nie zapewnienia pracownikom do stałego korzystania aktualnych instrukcji
  bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących obsługi maszyn i innych urządzeń
  technicznych;
• niezapewnienia pracownikom odzieży o i obuwia roboczego,
• nieopracowania zasad przydziału odzieży i obuwia roboczego.
• niezapewnienia pracownikom środków ochrony indywidualnej wymaganych przy wykonywaniu określonych prac.
• dopuszczenia do pracy pracowników bez odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej – pomimo ich wydania pracownikom;
• niezapewnienia ładu i porządku w pomieszczeniach pracy, w tym na stanowiskach pracy, grożących możliwością zaistnienia wypadku przy pracy;
• niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń pracy oraz zaplecza higieniczno-sanitarnego;
• braku lub niewłaściwego oznakowania dróg komunikacyjnych oraz miejsc niebezpiecznych występujących na tych drogach, w tym nieopracowania zasad ruchu na drogach znajdujących się na terenie zakładu pracy (klizja ruchu kołowego i pieszego).
• niedostosowania tych dróg do wymagań przepisów oraz użytkowanych środków transportu albo niewłaściwego stanu technicznego nawierzchni tych dróg, a także niezapewnienia ładu i porządku na drogach komunikacyjnych.
• niezachowania wymagań dotyczących magazynowania i składowania zgromadzonych części samochodowych i narzędzi, w tym nieoznakowania urządzeń przeznaczonych do składowania informacjami o dopuszczalnym obciążeniu poszczególnych pól składowych albo niewłaściwego stanu technicznego urządzeń przeznaczonych do składowania (regałów magazynowych).
• brak stateczności regałów magazynowych,
• stosowanie substancji chemicznych bez uprzedniego rozpoznania ich wpływu na zdrowie i życie pracowników (bez aktualnych kart charakterystyki),
• nieuwzględnienie w ocenie ryzyka zawodowego wszystkich zagrożeń środowiska pracy.

Stwierdzano również nieprawidłowości dotyczące przygotowania do pracy pracowników – brak szkoleń wstępnych i okresowych w dziedzinie bhp, a także badań lekarskich wstępnych, okresowych i kontrolnych.

Z obszaru prawnej ochrony pracy (przepisy Kodeksu pracy i rozporządzeń wykonawczych zawierających uprawnienia pracownicze) dominowały nieprawidłowości dotyczące:

• niepoinformowania pracowników, najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o warunkach zatrudnienia,
• niepoinformowania o obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę, o układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty,
• niepoinformowania, jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy;
• zawierania o umów o pracę;
• nieprzestrzegania przepisów o czasie pracy;
• prowadzenia akt pracowniczych z naruszeniem obowiązujących przepisów, w tym nieprowadzenie tych akt oraz niewłaściwe ich przechowywanie, grożące zniszczeniem;
• nieprowadzenia ewidencji przydziału pracownikom odzieży i obuwia roboczego oraz nieprawidłowości w dokumentach dotyczących wypłat ekwiwalentu za pranie i konserwacji odzieży roboczej i obuwia;
• nieterminowego wypłacania wynagrodzenia za pracę lub innych świadczeń związanych ze stosunkiem pracy, rzadziej nie wypłacania wynagrodzenia i innych świadczeń związanych ze stosunkiem pracy albo zaniżenia ich wysokości;
• nieprzestrzegania przepisów dotyczących rozwiązywania stosunku pracy;
• terminowego wydawania świadectw pracy po zakończeniu zatrudnienia.

Jak wynika z powyższych danych, w polskich warsztatach samochodowych wciąż zdarzają się sytuacje, gdzie Kodeks Pracy oraz kwestie BHP są traktowane lekką ręką i może mieć to negatywne konsekwencje zarówno dla zatrudniających, jak i zatrudnionych. Zwróćmy przy tym uwagę, że nie są to jeszcze dane z całego roku i nie uwzględniają też przestrzegania przepisów PPOŻ, co może jeszcze bardziej rozszerzyć listę uchybień polskich warsztatów.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy