Układ hamulcowy jest najważniejszym układem bezpieczeństwa w każdym pojeździe. Wraz z rozwojem samochodów, także on staje się coraz bardziej zaawansowany konstrukcyjnie. Samo zadanie układu hamulcowego także mocno się zmieniło i nie jest on już tylko układem bezpieczeństwa, ale także układem podnoszącym komfort jazdy.
Marcin Kiełczewski, specjalista ds. układów hamulcowych BoschDlatego tak ważna jest systematyczna i dokładna kontrola każdego komponentu hamulcowego, a w razie potrzeby jego wymiana. Do najbardziej znanych elementów układu hamulcowego można zaliczyć klocki hamulcowe i tarcze hamulcowe – mówi Marcin Kiełczewski, specjalista ds. układów hamulcowych Bosch. Podczas obsługi tych elementów i ich wymiany, należy pamiętać, aby postępować zgodnie z procedurami, które są opisane w dokumentacji producenta pojazdu i można je znaleźć w programie ESI[tronic]. W skrócie wskażę tylko na zagadnienia dotyczące czyszczenia, kontroli oraz smarowania.
Jeśli chodzi o czyszczenie, to należy wyczyścić jarzmo (miejsca styku z zaciskiem oraz ze zwrotnicą), w zacisku hamulcowym miejsce, gdzie pracuje klocek hamulcowy, a także sworznie zacisku oraz jego osłony.
Bardzo ważne jest także oczyszczenie piasty, która ma bezpośredni kontakt z tarczą hamulcową. Jeśli chodzi o smarowanie, to warto pamiętać o odpowiednim posmarowaniu miejsc współpracy klocka hamulcowego z jarzmem i zaciskiem. Procedurę smarowania sworzni zacisku należy sprawdzić w dokumentacji producenta. Należy także pamiętać o wymianie wszystkich dodatkowych akcesoriów takich jak, blaszki czy sprężynki stabilizujące klocek w jarzmie.
Podczas hamowania zarówno klocki, jak i tarcze hamulcowe ulegają zużyciu. Powstający pył najczęściej można dostrzec na felgach. Dlatego trwają prace nad wprowadzeniem także norm emisji takich zanieczyszczeń. Jednym z rozwiązań jest wprowadzenie na rynek tarcz hamulcowych iDiscs pokrytych cienką warstwą węglika wolframu. Jest to ten sam bardzo twardy materiał, którym pokryte są wiertła widiowe przeznaczone do wiercenia w twardych betonach. Warstwa ta wynosi jedynie 100µm i sprawia, że takie tarcze prawie się nie zużywają, a więc nie wytwarzają pyłu. Trwają także badania nad zmianą składu mieszanki ciernej klocków hamulcowych, aby zmniejszyć powstawanie pyłów. Innym rozwiązaniem przedstawionym przez jednego z producentów filtrów jest montowanie takowych przy zaciskach hamulcowych, aby wyłapywały pył generowany w czasie hamowania.
Na drogach pojawia się coraz więcej pojazdów hybrydowych i elektrycznych. W takich pojazdach zużycie komponentów hamulcowych jest mniejsze ze względu na możliwość „hamowania” odzyskującego energię kinetyczną. Możliwość rekuperacji zmniejsza wykorzystanie komponentów hamulcowych, a co za tym idzie wydłuża przebiegi. W większości aut hybrydowych i elektrycznych obecnie komponenty takie jak klocki czy tarcze hamulcowe są podobne lub identyczne do tych stosowanych w pojazdach z konwencjonalnymi silnikami. Podobnie jest z innymi elementami. Także one są zbliżone lub takie same, a co za tym idzie sam serwis układu hamulcowego przeprowadza się analogicznie co w pojazdach z silnikiem spalinowym. Ale to co jest najważniejsze to systematyczny i dokładny przegląd każdego elementu układu hamulcowego, bo układ hamulcowy jest na tyle sprawny i skuteczny, na ile skuteczny jest jego każdy komponent.
Także eksperci firmy Brembo podkreślają, że po ponad stuletniej dominacji silników spalinowych, obecnie przemysł motoryzacyjny przechodzi bezprecedensowe przezmiany. Proces elektryfikacji układów napędowych stawia przed producentami nowe wyzwania i zmusza do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań. Dotyczy to również układów hamulcowych, ponieważ dążenie do ich wysokiej wydajności i bezpieczeństwa musi iść w parze z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska.
W pojazdach elektrycznych, oprócz tradycyjnego hamowania hydraulicznego, występuje również hamowanie rekuperacyjne. Pozwala ono na wykorzystanie silnika do odzyskania znacznej części uwalnianej energii kinetycznej. To istotny krok w zakresie zrównoważonego rozwoju, ale również dodatkowe wyzwanie dla projektantów. W związku z tym, że tarcze i klocki są rzadziej używane, konieczne będzie stosowanie nowych materiałów ciernych, lżejszych, trwalszych i odpornych na utlenianie. W samochodach elektrycznych istotny będzie również czynnik NVH, czyli hałas, wibracje i uciążliwość pracy, który musi zostać znacznie obniżony w celu zwiększenia bezpieczeństwa i komfortu jazdy.
Brembo EV KitWychodzą naprzeciw tym wyzwaniom, firma Brembo uruchomiła serię innowacyjnych produktów, która mają przynosić znaczne korzyści w zakresie wydajności i zrównoważonego rozwoju. Zestaw Brembo Beyond EV Kit obejmuje tarcze EV i klocki hamulcowe EV, stworzone do najpopularniejszych modeli samochodów elektrycznych. Produkty te działają ciszej i są bardziej odporne na utlenianie, co przyczynia się do ich dłuższej żywotności i większej trwałości. Podwójna warstwa ochronna tarcz zapobiega korozji, nadając im połysk i estetyczny wygląd. Natomiast materiał cierny klocka niezawierający miedzi i galwanizowana płytka nośna zmniejszają powstawanie pyłu i hałasu podczas hamowania.
Brembo Greenance Kit ConceptZ kolei nowa gama produktów Greenance Kit Concept, zaprezentowana na targach Automechanika Frankfurt 2022, obejmuje tarcze ze specjalnego stopu i przeznaczone do nich klocki hamulcowe. Zgodnie z nazwą, łączącą słowa „GREEN” (zielony) i „PERFORMANCE” (osiągi), zestaw wyprzedza przyszłe wymagania w zakresie niskiego wpływu na środowisko.
Brembo Greenance Kit ConceptGwarantuje on najwyższe standardy techniczne i jakościowe typowe dla Brembo, a jednocześnie pozwala zredukować emisję o 83% w przypadku PM102 i o 80% w przypadku PM2,5. Produkt przeszedł testy homologacyjne ECE-R90 i drogowe przeprowadzone przez techników firmy, zgodnie z jej rygorystycznymi wymogami – wyjaśniają eksperci firmy Brembo.
Biorąc pod uwagę rosnącą ilość czujników i silniczków elektrycznych w samochodach, zapewne i układ hamulcowy również czeka zwiększona elektryfikacja – prognozują eksperci firmy Denckermann.
Jeszcze niedawno elektryczny silniczek ręcznego był zarezerwowany dla aut grupy premium. Obecnie można go spotkać w coraz popularniejszych autach. Z drugiej strony, w pogoni za zmniejszeniem wagi, a co za tym idzie również spalaniem paliwa, w tarczach hamulcowych coraz częściej producenci patrzą w kierunku tarcz hybrydowych. Takich gdzie dzwon tarczy oraz część cierna jest z dwóch różnych materiałów połączonych za pomocą tulei mocujących. Zastosowanie lekkich materiałów umożliwia obniżenie masy tarczy nawet o 30%, co może znacząco wpłynąć na spalanie, ale również komfort podróży. Również klocki hamulcowe przeszły sporo zmian materiałowych od swoich początków. Możliwe, że ze względu na swoje właściwości nastąpi rozpowszechnienie klocków ceramicznych – przewiduje Piotr Gorczyca, Product Manager z firmy Denckermann.
Jeśli chodzi o pojazdy autonomiczne, trudno zdaniem Denckermanna przewidywać przyszłość w tym kontekście.
Niezależnie czy za prowadzenie samochodu odpowiedzialny będzie człowiek czy komputer, w sytuacjach nieprzewidywalnych, póki co przynajmniej, najlepiej poradzi sobie zestaw tarcza i klocek hamulcowy. Owszem w autach elektrycznych jest montowany system odzyskiwania energii, ale póki co nie jest wystarczająco efektywny by być głównym elementem odpowiadającym za zatrzymanie pojazdu – dodaje Piotr Gorczyca.