Usterki w układzie paliwowym każdego silnika prowadzą do spadków jego osiągów. Najczęściej dochodzi do zanieczyszczenia wtryskiwaczy, zatkania filtra bądź przewodów paliwowych. Zanieczyszczenia takie jak np. opiłki pochodzące z uszkodzonej krzywki napędzającej pompę paliwa wysokiego ciśnienia w krótkim czasie mogą doprowadzić do uszkodzenia wszystkich wtryskiwaczy paliwa. Wcześniejsze wychwycenie tego typu awarii pozwala ograniczyć koszty naprawy silnika. Przy diagnozowaniu braku mocy szczególną uwagę warto zwrócić na odczyty parametrów czujników ciśnienia paliwa, które w przypadku zatkania organu pomiarowego czujnika przesyłają zakłócony sygnał do ECU silnika.

Turbosprężarka jest podzespołem który budzi chyba najwięcej kontrowersji dotyczących poszukiwania przyczyny spadku osiągów silnika. Weryfikacja jej działania może w niektórych sytuacjach wymagać skomplikowanych procedur diagnostycznych (układy Bi-Turbo w Audi lub Oplach czy Twinturbo w BMW) i prowadzić do błędnej oceny jej funkcjonowania. W trudniejszych przypadkach turbosprężarka wymaga demontażu i zbadania na specjalistycznym stanowisku pomiarowym celem sprawdzenia parametrów przepływu gazów.

Upraszczając, turbosprężarka niezwykle rzadko sama ulega awarii. Większość problemów związanych z turbosprężarką to konsekwencje nieprawidłowości występujących w układach które współpracują z układem doładowania. Awarie w układzie smarowania lub chłodzenia silnika prowadzą do trwałego uszkodzenia turbosprężarki. Z kolei zaniedbania w obsłudze serwisowej przy wymianie filtra powietrza, niewłaściwy dobór tego filtra to zespół czynników które również mają bezpośredni wpływ na skrócenie czasu eksploatacji turbosprężarki.

Problemy w osiągnięciu właściwego ciśnienia doładowania są często związane z usterką elektromagnetycznych zaworków które sterują pracą mechanizmu zmiennej geometrii, choć zdarzają się bardziej prozaiczne powody jak chociażby pęknięty czy przerwany wężyk podciśnieniowy.

Nowsze konstrukcje turbosprężarek posiadają siłowniki mechanizmu zmiennej geometrii sterowane w pełni elektrycznie przez specjalny serwomotor połączony z potencjometrem położenia. Uszkodzenia potencjometrycznego czujnika lub serwomotoru powodują zazwyczaj ograniczenie ciśnienia doładowania i przejście jednostki napędowej w tryb awaryjny.

Awarie związane z układem dolotowym nabrały szczególnego znaczenia w dobie zaadoptowania dużej ilości układów oczyszczania spalin. Zanieczyszczenie kanałów dolotowych nagarem powodujące ograniczenie przepływu powietrza do cylindra jest częstym powodem spadku mocy współczesnego silnika spalinowego.

Nieprawidłowość tego typu można wychwycić analizując parametry układu dolotowego uwzględniające sygnały z przepływomierza powietrza lub MAP sensora (czujnika ciśnienia bezwzględnego). Nagar potrafi skutecznie uniemożliwić funkcjonowanie układów opartych na zmianie geometrii kanałów dolotowych (klapki, przepustnice) i doprowadzić do odczuwalnych redukcji mocy jednostki napędowej.

Prawidłowe ustawienie faz rozrządu odgrywa priorytetowe znaczenie w procesie generowania mocy silnika. Poniższa lista obejmuje zestawienie usterek związanych z napędem układu rozrządu i powodujących spadek osiągów jednostki napędowej:

• brak prawidłowej synchronizacji faz rozrządu spowodowany: złym ustawieniem rozrządu, niewłaściwym napięciem paska/łańcucha rozrządu, „obróceniem” krzywek wałka rozrządu
• usterką układu zmiennych faz rozrządu jego elementów hydraulicznych lub mechanicznych
• awarią elektromagnetycznego nastawnika zmiennych faz rozrządu

Do typowych nieprawidłowości w funkcjonowaniu układów oczyszczania spalin które mogą mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na  spadek mocy silnika należą:

• uszkodzenia czujników układu oczyszczania spalin np. sondy lambda powodujące problemy ze składem mieszanki paliwowo-powietrznej
• usterki dotyczące czujników ciśnienia spalin i związane z tym zakłócenia procesu regeneracji filtra cząstek stałych
• zatkanie filtr DPF/GPF które powoduje notoryczne przejścia w tryb awaryjny i nieskuteczne próby regeneracji filtra
• nieprawidłowości w funkcjonowaniu zaworów recyrkulacji spalin takie jak ich uszkodzenia lub awarie układów sterujących ich pracą (siłowniki elektryczne bądź pneumatyczne, przewody podciśnieniowe)

Pamiętajmy że uszkodzenie DPF-a lub GPF-a w większości przypadków jest konsekwencją nieprawidłowości występujących w układzie paliwowym lub systemie sterującym układem oczyszczania spalin. Wymiana filtra cząstek stałych na nowy bez dokładnego zdiagnozowania przyczyny uszkodzenia DPF/GPF nie finalizuje naprawy, gdyż nieusunięta usterka ponownie przyczyni się do dysfunkcji filtra.

Optymalny zapłon mieszanki paliwowo powietrznej, a co za tym idzie właściwy przebieg momentu obrotowego w silnikach z zapłonem iskrowym zależy w dużej mierze od stanu układu zapłonowego. Świeca zapłonowa jest dosyć często podzespołem o którym zapomina się przy poszukiwaniu przyczyny spadku osiągów silnika. Przeskok iskry na elektrodach świecy nabiera kluczowego znaczenia w przypadku silników z bezpośrednim wtryskiem paliwa pracujących w trybach mieszanki: jednorodnej, uwarstwionej czy też ubogiej. Kolejnym podzespołem który jest odpowiedzialny za wytworzenie „optymalnej” iskry jest cewka zapłonowa. Uszkodzenia cewek jak i samych świec zapłonowych może doprowadzić do niekontrolowanych zapłonów które zakłócą pracę jednostki napędowej jak i mogą przyczynić się do jej przedwczesnego zużycia.

Sensory i elementy wykonawcze (nastawniki) układu sterującego pracą silnika to podzespoły o ogromnym znaczeniu w aspekcie uzyskania nominalnej mocy silnika. Zakłócenia lub nieprawidłowości w sygnale niektórych czujników będą powodowały zaburzenia w procesie sterownia silnikiem i ograniczą skutecznie jego moc. Czujnik które dostarczają kluczowe parametry do sterownika silnika i na które warto zwrócić szczególna uwagę przy diagnozowaniu braku mocy to:

• przepływomierz powietrza
• czujnik ciśnienia doładowania
• czujnik położenia wału korbowego i wałka rozrządu
• czujnik temperatury silnika
• czujnik temperatury powietrza
• czujnik ciśnienia absolutnego (MAP sensor)

Nastawniki czyli elementy wykonawcze takie jak m.in.: wtryskiwacze, cewki zapłonowe, elektromagnetyczne zawory sterujące układem zmiennych faz rozrządu, regulatory ciśnienia paliwa, pompy paliwa itd. należą do grupy elektronicznych podzespołów których prawidłowe działanie jest warunkiem by silnik osiągał wymaganą moc. Weryfikacja działania sensorów i nastawników układu sterującego pracą silnika powinna opierać się na odczycie kodów usterek danego systemu, oraz obserwacji zmian wartości parametrów poszczególnych czujników.

Spadek ciśnienia sprężana silnika spowodowany jego nadmiernym zużyciem mechanicznym to również kolejny powód braku mocy jednostki napędowej szczególnie w pojazdach które osiągnęły już duży przebieg.

Przy weryfikacji kondycji mechanicznej silników które mają za sobą przebiegi wynoszące ponad 400- 500 tys. km mechanik powinien ocenić stan wałka/wałków rozrządu. W wielu przypadkach ponadnormatywne zużycie krzywek wałka jak i mechanizmu dźwigienek czy popychaczy zaworowych będzie rzutować na proces napełniania i opróżniania cylindra. Oczywiście nie powinno się zapominać iż stopień zużycia silnika jest zależny od prawidłowego funkcjonowania jego układów i podzespołów.

Zatkany, nieszczelny lub nieprawidłowo dobrany układ wydechowy może wpłynąć na spadek osiągów jednostki napędowej. Dynamiczne zjawiska towarzyszące przepływowi spalin, a w szczególności te związane z działaniem układu wydechowego przy samej turbosprężarce są ważne dla uzyskania energii spalin napędzających turbinę turbosprężarki.

Czy awaria systemu bezpieczeństwa takiego jak ESP (Elektroniczny Program Stabilizacji Toru Jazdy) może ograniczyć moc silnika? Wieloletnia praktyka warsztatowa dowodzi iż tak, ponieważ w pewnych charakterystycznych warunkach uszkodzenie np. czujnika ABS zdecyduje o przesłaniu zafałszowanego sygnału z tego sensora do sterownika systemu ESP/ABS. Nieprawidłowy sygnał może zainicjować działanie układu ESP polegające na ograniczeniu momentu obrotowego jednostki napędowej. Bardzo często powodem przedstawionej usterki jest zastosowanie czujnika (po wymianie uszkodzonego sensora) którego jakość znacząco odbiega od przyjętej normy.

Chcesz być na bieżąco z informacjami? Obserwuj nas w wiadomościach Google: