Potrzeba zmian w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym w zakresie wykorzystanie dróg na potrzeby prac testowych pojazdów zautomatyzowanych i w pełni zautomatyzowanych jest spowodowana postępującą rewolucją technologiczną związaną z autonomizacją transportu, a także kierowane do całego rządu, oraz bezpośrednio do Ministerstwa Infrastruktury postulaty przedsiębiorców dotyczące automatyzacji transportu drogowego, wskazujące w pierwszej kolejności na potrzebę pilnej zmiany przepisów w zakresie testowania pojazdów zautomatyzowanych – czytamy w uzasadnieniu projektu.

Mające siedzibę w Polsce podmioty badawcze i przedsiębiorstwa produkujące nowoczesne systemy do pojazdów samochodowych wskazują na brak możliwości testowania najnowszych technologii na polskich drogach jako na barierę swojego rozwoju w światowym łańcuchu wartości.

W efekcie projektu „Polska droga do automatyzacji transportu drogowego” oraz badań Centrum Kompetencji Pojazdów Autonomicznych i Połączonych, działającego w ramach struktury Instytutu Transportu Samochodowego – został opracowany projekt ustawy umożliwiający testowanie pojazdów oraz przedmiotów ich wyposażenia lub części na drogach publicznych.

O skomplikowanych procedurach uzyskania zgody na testy pojazdów autonomicznych w warunkach drogowych jako głównej przeszkodzie do pełnego rozwoju tych systemów w Polsce mówił w wywiadzie dla Motofaktor.pl Rafał Zatorski, Dyrektor Centrum Inżynieryjnego Elektroniki ZF w Polsce.

„Mamy pięć poziomów autonomiczności. Pierwsze dwa poziomy to takie, w których nadal kierowca odgrywa nadrzędną rolę. Nawet, jeśli jest wspierany przez aktywny tempomat czy asystenta utrzymania pasa ruchu, to nadal kieruje pojazdem i ponosi pełną odpowiedzialność. Natomiast poziomy L3, L4 i L5 są już bardziej zaawansowane i coraz bardziej zautomatyzowane. L3 jest to poziom, kiedy auto jedzie praktycznie samo, kierowca może sobie spokojnie siedzieć, pić kawę, czy rozmawiać w aucie, ale w momencie, gdy system przywoła go do przejęcia kontroli nad samochodem, to musi natychmiast tą kontrolę przejąć. L4 to już są systemy mocno autonomiczne – pojazd może jechać z kierowcą, ale także bez niego w określonych warunkach” – mówił Rafał Zatorski.

Jeśli chodzi o możliwość testowania rozwiązań autonomicznej jazdy na polskich drogach, trudności zaczynają się w przypadku poziomów L3 i L4, ponieważ polskie przepisy są bardzo restrykcyjne. „Żeby dzisiaj przeprowadzić test pojazdu autonomicznego na tych poziomach, trzeba uzyskać zgodę zarządcy drogi, musi być zorganizowana eskorta policji. Ale to, co jest największym kuriozum, co do tej pory nie pozwalało nam przeprowadzić testów w warunkach drogowych, nawet jeśli chcielibyśmy to zrobić na autostradzie, to konieczność uzyskania zgody od właścicieli nieruchomości, działek, sąsiadujących z tą drogą. Łatwo sobie wyobrazić znając polskie realia jak to wygląda – jedna osoba posiadająca niewielką działkę może to oprotestować. Realnie w Polsce nie ma możliwości, żeby taki test oficjalnie przeprowadzić w warunkach drogowych” – wyjaśnił Dyrektor Centrum Inżynieryjnego Elektroniki ZF w Polsce.

Testy pojazdów autonomicznych na drogach – kiedy będą w pełni możliwe w Polsce

Poza jednostką w Częstochowie nad Wisłą funkcjonują jeszcze 3 centra inżynieryjne, które należą do globalnej sieci R&D Grupy ZF i opracowują rozwiązania technologiczne dla mobilności nowej generacji. Znajdują się one w Bielsku-Białej, Łodzi i we Wrocławiu.

Projekt ustawy przewiduje m.in. dodanie nowych definicji:

• pojazd zautomatyzowany oznacza pojazd silnikowy zaprojektowany i zbudowany do samodzielnego poruszania się przez określony czas bez ciągłego nadzoru ze strony kierowcy, gdzie jednak nadal oczekuje się lub wymaga interwencji kierowcy
• pojazd w pełni zautomatyzowany – oznacza pojazd silnikowy, który został zaprojektowany i zbudowany do samodzielnego poruszania się bez żadnego nadzoru ze strony kierowcy

Projekt ustawy zakłada zmianę brzmienia oddziału 6 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Dotychczasowe brzmienie oddziału 6 odnosiło się do prac testowych nad pojazdami autonomicznymi natomiast nowe brzmienie tego oddziału odnosi się do prac testowych nad pojazdami zautomatyzowanymi i w pełni zautomatyzowanymi. Zmiana nazewnictwa ma na celu umożliwienie stosowania przepisów do prac testowych na różnym poziomie automatyzacji, nie tylko tych w których systemy sprawują kontrolę nad ruchem tego pojazdu i umożliwiają jego ruch bez ingerencji kierującego.

Testowanie pojazdów zautomatyzowanych i w pełni zautomatyzowanych na drogach, na których obowiązują przepisy ustawy – Prawo o ruchu drogowym może odbywać się wyłącznie pod warunkiem:

• uzyskania zezwolenia tj. decyzji administracyjnej potwierdzającej możliwość prowadzenia prac testowych pojazdów zautomatyzowanych i w pełni zautomatyzowanych
• stosowania się do zasad ruchu drogowego określonych w przepisach tej ustawy oraz aktach wykonawczych wydanych na jej podstawie

Ruch pojazdu zautomatyzowanego i w pełni zautomatyzowanego musi spełniać wszystkie wymagania, jakie określa ustawa – Prawo o ruchu drogowym – nie może powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego ani nie będą utrudniały ruchu na drogach. Zezwolenie na prowadzenie prac testowych wydaje Krajowy Koordynator Prac Testowych, w drodze decyzji administracyjnej na pisemny wniosek organizatora prac testowych.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym organizator prac testowych jest obowiązany m.in.:

• wyposażyć pojazd zautomatyzowany albo w pełni zautomatyzowany, będący przedmiotem prac testowych w elektroniczny rejestrator, który rejestruje i przechowuje obraz z przodu, z tyłu i z wnętrza pojazdu zautomatyzowanego albo w pełni zautomatyzowanego
• prowadzić wewnętrzne testy symulacyjne i próby fizyczne poza drogami publicznymi
• rejestrować wewnętrzne testy symulacyjne i próby fizyczne poza drogami publicznymi
• rejestrować obecność kierującego mającego kontrolę nad pojazdem zautomatyzowanym podczas testowania pojazdu po drogach publicznych
• rejestrować zdarzenia, w których doszło do kolizji lub wypadku z udziałem pojazdu zautomatyzowanego albo w pełni zautomatyzowanego
• zapewnić, aby pojazdy i ich systemy podlegające pracom testowym posiadały odpowiedni poziom bezpieczeństwa cybernetycznego
• zapewnić, aby pojazd zautomatyzowany albo w pełni zautomatyzowany oraz wszystkie systemy i prototypy pojazdu, a także wszelkie inne systemy lub prototypy wykorzystane w pracach testowych, były chronione przed nieuprawnionym dostępem, w szczególności dostępem przez Internet

Wśród państw UE, które są najbardziej zaawansowane we wprowadzaniu przypisów umożliwiających ruch pojazdów zautomatyzowanych i w pełni zautomatyzowanych na drogach należy wymienić Niemcy, które już w 2017 roku znowelizowały przepisy ustawy o ruchu drogowym, wprowadzając możliwość używania pojazdów zautomatyzowanych i w pełni zautomatyzowanych na drogach publicznych. Pojazdy wyposażone w coraz bardziej zaawansowane systemy automatyzacji stopniowo dopuszcza do ruchu na swoich drogach także Wielka Brytania. W Komisji Europejskiej trwają prace nad przepisami umożliwiającymi dopuszczenie pojazdów autonomicznych do użytkowania na terenie UE.

Projekt ustawy jest dostępny TUTAJ

Zdjęcie: Continental

Chcesz być na bieżąco z informacjami? Obserwuj nas w wiadomościach Google: