Cały świat pokłada duże nadzieje w mobilności pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych, ale czy słusznie?
Cały świat pokłada duże nadzieje w mobilności pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych (ang. Cooperative, Connected and Automated Mobility, CCAM), czyniąc przy tym liczne założenia co do potencjalnych korzyści dla transportu miejskiego. Tymczasem niektóre miasta kwestionują fakt, jakoby wdrożenie CCAM miało spełnić obietnicę zmniejszenia natężenia ruchu ulicznego i poprawy mobilności oraz bezpieczeństwa.
Bez dobrego przygotowania i planowania rozwiązania CCAM mogą zwiększyć skalę problemów z mobilnością w miastach. Największe obawy dotyczą konieczności pokonywania dłuższych dystansów, niekontrolowanego rozwoju miast i tworzenia się większych zatorów komunikacyjnych.
Ponadto liczne wątpliwości związane z wdrożeniem połączonych pojazdów zautomatyzowanych (CAV) nierzadko utrudniają proaktywne podejmowanie decyzji. Dotyczą one głównie wymogów technicznych i operacyjnych, zachowania się CAV oraz ich interakcji z innymi użytkownikami dróg, rodzaju usług, a także stworzenia niezbędnych ram prawnych.
Uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu CoEXist wykorzystali ustrukturyzowaną analizę scenariuszową, aby ustalić, co na ten moment wiadomo na pewno, oraz opracować zalecenia, które przygotują miasta na automatyzację. W projekcie zadanie to zdefiniowano jako „uzyskanie zdolności do podejmowania zorganizowanych i świadomych decyzji na temat wdrożenia CAV”. Badacze przyglądali się różnym studiom przypadku, w ramach których analizowali wpływ CAV na różne rodzaje infrastruktury drogowej i sieć transportową.
Zarządy dróg czterech miast: Helmond w Holandii, Milton Keynes w Zjednoczonym Królestwie, Göteborga w Szwecji i Stuttgartu w Niemczech właśnie testują nasze narzędzia. Testy te mają na celu ocenę gotowości pojazdów zautomatyzowanych w ramach lokalnie zaprojektowanych studiów przypadku. Siegfried Rupprecht koordynator projektu
Lokalne przykłady
Narzędzia CoEXist wdrażano w ramach ośmiu studiów przypadku w czterech ośrodkach miejskich. Celem tego działania była ocena wpływu CAV na przepustowość dróg i ulic oraz wymogów dotyczących przestrzeni drogowej i jej bezpieczeństwa, a także wytyczenie kierunków w dyskusji na temat lokalnych polityk oraz zidentyfikowanie odpowiednich strategii zwiększania gotowości do automatyzacji.
Wyniki pokazały, że włączenie CAV do ruchu ulicznego nie musi oznaczać zwiększenia przepustowości. Wszystko zależy od wskaźnika penetracji rynku, logiki kierowania pojazdami zautomatyzowanymi i uwarunkowań przestrzennych. Siegfried Rupprecht
Faza transformacji stawia przed lokalnymi władzami poważne wyzwania związane z wydajnością ruchu z uwagi na spodziewaną ostrożność użytkowników CAV. W przypadku braku odpowiednich metod zarządzania i regulacji warunki drogowe mogą ulec pogorszeniu do momentu aż wyższy wskaźnik penetracji rynku w połączeniu z pojawianiem się bardziej zaawansowanych CAV przyniosą w tym zakresie poprawę.
Do rozmów na temat polityk i planowania włączyli się również partnerzy projektu, którzy wraz z miastami uczestniczącymi rozważali perspektywy dla lokalnych interesariuszy i na tej podstawie zidentyfikowali kluczowe działania w kierunku gotowości w zakresie automatyzacji.
Uznaliśmy, że niezbędne jest odejście od filozofii planowania polegającej na przewidywaniu, a następnie działaniu i obranie podejścia opartego na adaptacyjnym podejmowaniu decyzji zgodnym z metodyką zwinności. Ważne jest również rozwijanie potencjału lokalnych władz, prowadzenie symulacji dobrze przygotowanych scenariuszy oraz współpraca międzysektorowa. Siegfried Rupprecht
Konieczna jest większa współpraca i integracja
Ponadto w fazie transformacji miasta powinny zatroszczyć się o to, by mieszkańcy czerpali korzyści z faktu użytkowania CAV i pojazdów konwencjonalnych. Mogą to robić poprzez stopniową modernizację autostrad i dróg regionalnych, wspierając tym samym ruch mieszany odbywający się po ulepszonej infrastrukturze przygotowanej do potrzeb pojazdów zautomatyzowanych.
Kolejnym ważnym zadaniem jest dalszy rozwój możliwości w zakresie współpracujących inteligentnych systemów transportowych oraz uregulowanie kwestii dostępu do obszarów, w których wolno poruszać się CAV, a wszystko to w oparciu o lokalne potrzeby i ocenę scenariuszy wdrożenia.
Wzmocniona współpraca publiczno-prywatna również jest niezbędna do opracowania odpowiadających na rzeczywiste potrzeby społeczne modeli biznesowych przyczyniających się do osiągania zrównoważonych celów. Nadrzędną rolę powinny w nich odgrywać rozwiązania CAAM oparte na zbiorowych usługach wspólnego korzystania z samochodu i współdzielenia przejazdów.
Oprócz tego należy opracować zintegrowane ramy prawne i dotyczące polityk, które będą regulowały kwestie związane z wdrożeniem CAV i świadczeniem usług. Ważne jest też tworzenie z myślą o władzach miast kompleksowych programów budowania kompetencji, które będą wspierały planowanie i wdrażanie rozwiązań CAAM.
Projekt CoEXist adresowany jest głównie do zarządów dróg, planistów zajmujących się mobilnością oraz innych podmiotów zajmujących się zagadnieniem mobilności w mieście. Jego celem jest zapewnienie wszystkim tym podmiotom wsparcia i narzędzi oraz udzielenie wskazówek, które pomogą im wzmocnić swoje kompetencje w zakresie podejmowania świadomych decyzji związanych z wdrażaniem rozwiązań CCAM.
Mamy nadzieję, że wysiłki mające na celu połączenie postępu technologicznego z polityką publiczną i celami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju przyniosą ogółowi społeczeństwa korzyści i przyczynią się do stworzenia zrównoważonej mobilności w miastach na całym świecie. Siegfried Rupprecht
Źródło: Komisja Europejska
Zdjęcie: Continental