Wielu użytkowników nie raz doświadczyło sytuacji, w której przebiegi na ekranie oscyloskopu wydawały się chaotyczne i trudne do interpretacji. Jak zatem skonfigurować wyzwalanie, aby uzyskiwać czytelne dane niezbędne do diagnostyki?

Wyzwalanie jest jedną z najważniejszych funkcji oscyloskopu, która pozwala ustabilizować przebieg na ekranie. Ustawiając warunki wyzwalania, określamy, w którym momencie oscyloskop ma rejestrować i wyświetlać próbki sygnału. Dzięki temu można skupić się na kształcie przebiegu i obserwować jego zmiany w czasie. Działanie wyzwalania można porównać do migawki aparatu – sygnał jest rejestrowany ciągle, ale oscyloskop wyświetla tylko wybrane fragmenty zgodnie z ustawionym warunkiem.

Znaczenie wyzwalania ma związek z ilością danych, jakie rejestruje oscyloskop. Jeśli ustawimy podstawę czasu na 1 ms/podziałkę, a nasz ekran obejmuje 10 podziałek to zobaczymy 10 ms na ekranie. Jeśli urządzenie wyświetli wszystkie zarejestrowane dane to w ciągu sekundy uzyskamy 100 różnych wykresów napięcia. Jeśli kolejne pomiary nie będą się na siebie nakładać, to trudno będzie cokolwiek stwierdzić poza obecnością sygnału.

Oscyloskopy oferują różne rodzaje wyzwalania odpowiednie do konkretnych pomiarów. Wiele z oferowanych trybów sprawdzi się w zastosowaniach typowo elektronicznych, ale niektóre mogą przydać się również w serwisie.

• Wyzwalanie zboczem (Edge) to tryb używany najczęściej. Oscyloskop wyzwala się, gdy sygnał osiągnie określony poziom napięcia przy napięciu opadającym lub narastającym (tzw. zboczu). Sprawdza się w przypadku szerokiej gamy sygnałów analogowych i cyfrowych.
• Wyzwalanie szerokością impulsu (Pulse Width) umożliwia wychwycenie sygnałów o określonej szerokości impulsu, np. dłuższych lub krótszych impulsów podawanych na wtryskiwacz.
• Wyzwalanie nachyleniem zbocza (Slope) pozwoli reagować w zależności od szybkości zmian sygnału, co może pomóc np. zarejestrować wystąpienie zakłóceń.
• Wyzwalanie cyfrowe (Digital) – w niektórych zaawansowanych oscyloskopach można ustawić wyzwalanie na określony wzorzec sygnału cyfrowego, np. określoną sekwencję bitów na magistrali CAN.
• Wyzwalanie logiczne (Logic). Oscyloskop rejestruje przebieg tylko gdy spełniony zostanie warunek logiczny. Warunek taki może obejmować zbocza lub poziomy różnych sygnałów podanych na wejścia.

Najczęściej posługujemy się wyzwalaniem zboczem sygnału i taki przykład omówimy dokładniej.

Poziom wyzwalania (Trigger Level) określa wartość napięcia, przy której oscyloskop rozpoczyna rejestrację sygnału. Dobór poziomu zależy od konkretnego sygnału – powinien być ustawiony w zakresie charakterystycznym dla interesującej nas części przebiegu. Jeśli obserwujemy sygnał cyfrowy zmieniający się od 0 do 5 V możemy wybrać np. 2,5 V.

Rodzaj zbocza (Edge) określa, czy oscyloskop ma reagować na sygnał rosnący, malejący czy może w obu przypadkach.

Źródło wyzwalania (Trigger Source) określa kanał, na którym oscyloskop ma monitorować sygnał w celu wyzwolenia. Jeśli chcemy równocześnie zaobserwować impuls wtrysku na kanale 1 oraz ciśnienie paliwa na kanale 2 to powinniśmy ustawić kanał 1 jako źródło wyzwolenia. W przeciwnym razie impulsy wtrysku będą na ekranie pojawiać się tylko sporadycznie i w przypadkowych miejscach.

• Normalny (Normal): oscyloskop zarejestruje sygnał tylko wtedy, gdy spełniony jest warunek wyzwalania. Jeśli warunek nie wystąpi, to przebiegu w ogóle nie zobaczymy
• Automatyczny (Auto): Oscyloskop wyświetla przebiegi nawet wtedy, gdy warunki wyzwalania nie są spełnione (przydatne podczas ustawiania oraz podglądu sygnału).
• Jednorazowy (Single): Wyzwalanie następuje tylko raz, po czym oscyloskop zatrzymuje rejestrację. Zarejestrowanie kolejnego ekranu wymaga wznowienia pomiaru przyciskiem.

W przypadku pomiarów więcej niż jednego kanału na raz wyzwalanie zwykle dotyczy jednego z nich. Poniżej pokazano typowy przykład takiego pomiaru – badanie synchronizacji sygnałów czujników wału korbowego CKP (kanał 1) oraz wałka rozrządu CMP (kanał 2). Jest to istotny pomiar który pozwala zdiagnozować problemy z ustawieniem rozrządu.

Najpierw podłączamy wejścia kanałów do sygnałów z czujników, pamiętając o podłączeniu mas obydwu wejść w tym samym wspólnym punkcie masy (chyba, że nasz oscyloskop oferuje wejścia różnicowe lub izolowane). Ustawiamy wzmocnienie odpowiadające konkretnym rodzajom czujników. W tym przypadku 5 V/ działkę dla CKP oraz 2 V/ działkę dla CMP.

Aby uwidocznić sygnał w tym przypadku ustawiono wyzwalanie na kanale 2 (CMP) na zbocze opadające przy poziomie 2V. Jest to sygnał cyfrowy o stromym zboczu, zmieniający się wolniej niż ten podany na kanał 1 (CKP). Ustawiając wyzwalanie na kanale 1 uzyskamy dużo mniej stabilny przebieg ze względu na wyższą częstotliwość.

Funkcja wyzwalania odgrywa kluczową rolę w pracy z oscyloskopem. Poprawna konfiguracja pozwala zobaczyć interesujące nas fragmenty przebiegu. Warto poznać tryby wyzwalania dostępne w posiadanym oscyloskopie by najlepiej wykorzystać jego możliwości. Dzięki odpowiednim ustawieniom szybciej i dokładniej zdiagnozujemy badane pojazdy.

Chcesz być na bieżąco z informacjami? Obserwuj nas w wiadomościach Google: