Filtracja różnego rodzaju mediów to podstawowy warunek długiej i bezawaryjnej pracy samochodu. W związku z tym, w każdym samochodzie znajdziemy pewną ilość filtrów. Część z nich podlega okresowej wymianie, a niektóre stanowią integralny element całego podzespołu i nie są wymienne..

Najbardziej znane to oczywiście filtry oleju, powietrza, paliwa i kabiny. Wymiana oleju i jego filtra to jedna z najczęściej wykonywanych czynność serwisowych i nie ma sensu się nad nią rozpisywać.

Pewną ciekawostkę stanowią odśrodkowe filtry oleju. W starych konstrukcjach (np. Fiaty 126p i 125p) prosty filtr odśrodkowy był zabudowany w pokrywie koła pasowego wału korbowego. O tym, że wykazywał się jakąś skutecznością można się było przekonać czyszcząc go – wewnątrz znajdowało się zazwyczaj sporo osadów. Wymienne filtry odśrodkowe stosuje się także w bardziej współczesnych konstrukcjach. Spotkamy je w niektórych pojazdach ciężarowych i np. w silniku TD5 firmy Land Rover. Historyczną już ciekawostką są starsze pojazdy (zwłaszcza azjatyckie), w których stosowano dwa filtry oleju – pełnego przepływu i bocznikowy.

Skuteczna filtracja paliwa to oczywiście warunek konieczny bezawaryjnej pracy układów zasilania, a więc należy zgodnie z zaleceniami producenta regularnie wymieniać filtry paliwa. W niektórych silnikach benzynowych dobierając filtry z katalogu, przy paliwowym zauważymy symbol nieskończoności. Oznacza to, że filtr zabudowany jest w znajdującym się w zbiorniku paliwa module pompy i nie podlega wymianie. Gdyby się jednak okazało, że po zalaniu bardzo zanieczyszczonego paliwa filtr utracił drożność, to wymienić trzeba cały moduł pompy.
Filtrom powietrza wpadającego do silnika i do kabiny też nie będziemy poświęcać więcej uwagi.

Kolejnym elementem, który pojawił się wraz z klimatyzacjami samochodowymi jest filtr osuszacz klimatyzacji. O ile o regularnym sprawdzaniu ilości czynnika w klimatyzacji większość osób pamięta, to z filtrem osuszaczem bywa już różnie. Co ciekawe pewną niechęć do jego wymiany można zaobserwować także u personelu serwisów samochodowych. Powodem tego jest często trudny dostęp do tego filtra oraz problemy z jego wymontowaniem. Śruby mocujące do niego przewody są zazwyczaj mocno skorodowane i podczas próby jego demontażu w starszym aucie mogą się pojawić dodatkowe straty.

Przy sprawnej klimatyzacji to zazwyczaj 2 lata. Jeśli jednak doszło do rozszczelnienia układu, to filtr mający kontakt z powietrzem szybko „naciągnie” wilgoci i przestanie spełniać swoją rolę. Po naprawie układu trzeba go więc wymienić. Także po awarii sprężarki i jej wymianie trzeba założyć nowy filtr osuszacz.

Kolejnym coraz częściej spotykanym elementem jest filtr skrzyni biegów. Wiąże się to z coraz większym udziałem na rynku samochodów wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów.
Na początek trzeba wspomnieć co wpływa na konieczność filtracji oleju w skrzyniach automatycznych, podczas gdy manualne tego zazwyczaj nie potrzebują. Główne powody są następujące – w skrzyniach automatycznych znajduje się skomplikowany elektrohydrauliczny układ sterujący i nawet niewielkie zanieczyszczenia zakłóciłyby jego działanie. Występują w nich różnego rodzaju sprzęgła i hamulce, podczas pracy których dochodzi do ścierania materiału i powstałe w ten sposób mikroskopijne cząsteczki należy usunąć. Filtr automatycznej skrzyni znajduje się zazwyczaj pod jej dolną pokrywą. W celu spuszczenia oleju demontuje się tą pokrywę i przy okazji wymienia także filtr. Obecnie coraz popularniejsze staje się rozwiązanie, gdzie filtr stanowi integralną część dolnej pokrywy skrzyni i podczas wymiany oleju wymienia się ten element w całości. Filtr oleju znajdziemy też w dwusprzęgłowych skrzyniach mechanicznych (np. DSG grupy VAG) i także wymienia się go podczas wymiany oleju.

W ostatnich latach dużą popularność zyskały samochody z napędem na cztery koła. Producenci chętnie sięgają po stosunkowo proste rozwiązanie z napędem tylnych kół dołączanym przy pomocy sprzęgła typu Haldex. W takich układach też stosuje się filtry oleju podlegające okresowej wymianie.

Filtrację oleju stosuje się też w hydraulicznych układach wspomagania. Zazwyczaj filtr ten jest zamontowany wewnątrz zbiornika płynu. W pojazdach ciężarowych i niektórych samochodach dostawczych może być on wymienny. W osobowych przeważnie ma postać siatki stanowiącej integralna część zbiornika i nie podlega wymianie. Pewną ciekawostką jest to, że w niektórych modelach Forda siatka ta ulegała szybkiemu zatkaniu co skutkowało głośną pracą pompy. W takim przypadku należało niestety wymienić cały zbiornik.

Wymienny filtr posiadają też niektóre układy odpowietrzenia silnika (BMW, Audi). Instrukcje serwisowe nie podają zazwyczaj co ile należy go wymieniać – powodem do interwencji jest zazwyczaj zbyt duże ciśnienie panujące w skrzyni korbowej.

Jak widzimy we współczesnych samochodach znajdziemy wiele filtrów o istnieniu których często zapominamy. Przy okazji większych przeglądów samochodu warto więc na nie zwrócić uwagę i w razie potrzeby dokonać wymiany.